دیابت نوع ۳ چیست؟

به گزارش پارت نیوز؛ دیابت نوع ۳ نامی بحث‌برانگیز است که گاهی برای اشاره به بیماری آلزایمر استفاده می‌شود. درواقع بین دو بیماری دیابت و آلزایمر ارتباطی تنگاتنگ برقرار است. با در نظر گرفتن اینکه عامل ایجاد آلزایمر نوعی مقاومت به انسولین در مغز است می‌توان بیشتر به این ارتباط پی برد. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، افزایش سن و بیماری دیابت دو عامل اصلی افزایش احتمال ابتلا به آلزایمر است. بر همین اساس، ارتباط بین دیابت نوع ۲ و آلزایمر قطعی است. و در بین ارتباط بین دیابت نوع ۱ و آلزایمر هرچند اکثر قریب به‌اتفاق مطالعات تأییدکننده این ارتباط هستند ولی هنوز نتیجه قطعی به‌صورت علمی منتشرنشده است.

بر همین اساس برخی آلزایمر را به‌عنوان دیابت نوع ۳ دسته‌بندی می‌کند. هرچند بسیاری از پژوهشگران و پزشکان با این دسته‌بندی مشکل‌دارند و تا زمانی که تحقیقات بیشتری انجام نشود، تمایلی به ذکر دیابت نوع ۳ به‌عنوان یک تشخیص پزشکی ندارند.

دیابت نوع ۳ همان آلزایمر است؟

این نام، نامی بحث‌برانگیز است که گاهی برای اشاره به بیماری آلزایمر استفاده می‌شود؛ پیوندهای قوی بین این دو بیماری ایجادشده است، به ویژه اینکه زوال عقل ممکن است توسط نوعی مقاومت به انسولین که به‌طور خاص در مغز رخ می‌دهد، ایجاد شود.

طبق گزارش انجمن دیابت آمریکا (ADA)، جدای از سن بالا، دیابت یا پیش دیابت دومین عامل خطر بزرگ برای بیماری آلزایمر است. اگرچه تعداد کمی از تحقیقات افزایش خطر زوال عقل با دیابت نوع ۱ را نشان می‌دهد، اما جمع کثیری از محققان که در این زمینه مطالعه می‌کنند به این نتیجه رسیده‌اند که ارتباطی بین دیابت و آلزایمر مخصوص دیابت نوع ۲ وجود دارد.

بااین‌حال، طبقه‌بندی آلزایمر به‌عنوان دیابت نوع ۳ بحث‌برانگیز است و بسیاری از پزشکان تا زمانی که تحقیقات بیشتری انجام نشود، تمایلی به تشخیص این نوع دیابت به‌عنوان یک تشخیص پزشکی ندارند.

ارتباط بین آلزایمر و دیابت

مطالعات نشان می‌دهد که خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در افراد دیابتی ۶۵ درصد بیشتر از افراد بدون دیابت است. با چنین پیوند قوی، تحقیقات بر توضیح ارتباط بین این دو بیماری متمرکزشده است.

در دیابت نوع ۱ که یک نوع بیماری خود ایمنی است، سلول‌هایی که انسولین تولید می‌کنند (به نام سلول‌های بتا) موردحمله سیستم ایمنی بدن قرار می‌گیرند و باعث می‌شوند که گلوکز در جریان خون به سطح بالایی برسد.

دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که انسولین نسبت به گلوکز (قند) حساسیت کمتری پیدا می‌کند و بنابراین در حذف آن از جریان خون کارایی کمتری پیدا می‌کند و اجازه می‌دهد به‌جای اینکه وارد سلول‌ها شود تا برای انرژی مورداستفاده قرار گیرد، بر روی‌هم انباشته شود.

در مطالعات انجام‌شده بر روی مغز افراد پس از مرگ، محققان متوجه شدند که مغز افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا بودند اما دیابت نوع ۱ یا ۲ نداشتند، بسیاری از ناهنجاری‌های مغز افراد مبتلابه دیابت ازجمله سطوح پایین انسولین را نشان می‌داد.

در دیابت، اگر قند خون فرد خیلی بالا یا خیلی کم شود، بدن علائم آشکاری را نشان می‌دهد مانند: تغییرات رفتاری، گیجی، تشنج، و غیره.

اما در بیماری آلزایمر(دیابت نوع ۳)، به‌جای آن سیگنال‌های حاد، عملکرد و ساختار مغز در طول زمان به‌تدریج کاهش می‌یابد.

هنگامی‌که گروهی از محققان مجموعه‌ای از مطالعات موجود در مورد بیماری آلزایمر و عملکرد مغز را مرور کردند، متوجه شدند که یک یافته رایج در بیماری آلزایمر، بدتر شدن توانایی مغز برای استفاده و متابولیسم گلوکز است. آن‌ها این کاهش را با توانایی شناختی مقایسه کردند و خاطرنشان کردند که کاهش پردازش گلوکز هم‌زمان با کاهش شناختی اختلال حافظه، مشکل در یافتن کلمه، تغییرات رفتاری و موارد دیگر بوده است.

علاوه بر این، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که با بدتر شدن عملکرد انسولین در مغز، فقط توانایی شناختی کاهش می‌یابد، بلکه اندازه و ساختار مغز نیز بدتر می‌شود که همه این‌ها معمولاً با پیشرفت بیماری آلزایمر اتفاق می‌افتد.

علائم دیابت نوع ۳

علائم دیابت نوع ۳ اساساً مشابه علائم زوال عقل اولیه است که طبق نظر انجمن آلزایمر عبارت‌اند از :

• دشواری در انجام کارهایی که زمانی آشنا بودند، مانند رانندگی
• از دست دادن حافظه که زندگی روزمره را مختل می‌کند
• چالش در برنامه‌ریزی یا حل مسئله
• سردرگمی بازمان یا مکان
• مشکل در درک تصاویر بصری یا روابط فضایی، مانند مشکل در خواندن یا تعادل
• مشکل در پیوستن یا دنبال کردن مکالمات یا صحبت کردن
• فرد مرتباً چیزها را به‌اشتباه قرار می‌دهد
• تغییرات خلقی یا شخصیتی نیز مشاهده‌شده است

علت ابتلا به دیابت نوع ۳

برای چندین دهه، محققان تلاش کرده‌اند تا علت خاص بیماری آلزایمر را تعیین کنند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که درحالی‌که دیابت احتمالاً باعث تشدید بیماری آلزایمر می‌شود و به آن دامن می‌زند، احتمالاً تنها علت آن نیست.

بااین‌حال، مشخص‌شده است که عوارض دیابت می‌تواند بر سلامت مغز تأثیر بگذارد:

• افزایش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی که می‌تواند منجر به آسیب عروق خونی شود، که در جای خود می‌تواند جریان خون به مغز را مهار کند و منجر به زوال عقل شود.
• منجر به عدم تعادل انسولین می‌شود، که ممکن است مقدار یا وضعیت سایر مواد شیمیایی عصبی را که به مغز می‌رسد تغییر دهد؛ عدم تعادلی که ممکن است منجر به آلزایمر شود.
• منجر به افزایش قند خون می‌شود که خود التهاب را همراه دارد و ممکن است به سلول‌های مغز آسیب برساند و آلزایمر را تحریک کند.

چه عواملی باعث ابتلا به دیابت نوع ۳

عامل خطر اولیه برای ابتلا به این دیابت ابتلا به دیابت نوع ۲ است.

عوامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع ۲ عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی دیابت یا سندرم متابولیک
• سن بالای ۴۵
• فشارخون بالا
• اضافه‌وزن یا چاقی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• فعالیت بدنی کم

تشخیص بیماری دیابت ۳ (آلزایمر)

اگرچه هیچ آزمایش اختصاصی برای دیابت نوع ۳ وجود ندارد، پزشکان معمولاً به دنبال علائم آلزایمر و دیابت هستند.

برای تشخیص آلزایمر، پزشک موارد زیر را انجام می‌دهد:

• پزشک از فرد یک سابقه پزشکی کامل می‌گیرد
• پزشک سابقه خانوادگی فرد در مورد آلزایمر و زوال عقل را بررسی می‌کند
• معاینه عصبی انجام می‌دهد
• انجام آزمایش‌ها فیزیولوژیک عصبی انجام می‌دهد

پزشک متخصص مطالعات تصویربرداری مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) را تجویز می‌کند که می‌تواند شواهد بصری از نحوه عملکرد مغز ارائه دهد و به دنبال پلاک‌های مشخصه آمیلوئید – خوشه‌های پروتئینی به نام بتا آمیلوئید – مطابق با آلزایمر باشد.

اگر علائم دیابت نوع ۲ دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش قند خون ناشتا یا تصادفی و آزمایش هموگلوبین A1C (Hb A1C) را نیز انجام دهید تا میزان قند خونتان را بررسی کند.

رفتارها در بیماری دیابت نوع ۳

اگر هم دیابت نوع ۲ و هم آلزایمر برای شما تشخیص داده‌شده است، پزشک ممکن است پروتکل درمانی دیابت را برای کمک به کنترل سطح قند خون توصیه کند.

• درمان استاندارد دیابت نوع ۲ شامل موارد زیر است:
• اصلاح سبک زندگی مانند کاهش وزن، تغییرات رژیم غذایی و ورزش کردن
• درمان‌های دارویی مختلف ازجمله سولفونیل اوره‌ها، پپتیدهای شبه گلوکاگون، بیگوانیدها مانند متفورمین و غیره
• انسولین مکمل، معمولاً تنها زمانی استفاده می‌شود که تغییر سبک زندگی و سایر داروهای خط اول مؤثر نباشند.
• کنترل مکرر قند خون آزمایش g و Hb A1C

این احتمال وجود دارد که داروهای دیابت مانند متفورمین و پپتیدهای شبه گلوکاگون در جلوگیری از پیشرفت آلزایمر مفید باشند.

در مطالعات حیوانی و انسانی، این داروها شواهدی از بهبود حساسیت به انسولین را نشان داده‌اند که ممکن است در برابر ناهنجاری‌های ساختاری که در بیماری آلزایمر ایجاد می‌شوند، محافظت کند، توانایی مغز را برای متابولیسم گلوکز بهبود ببخشد و در برخی موارد بهبود عملکرد شناختی را نشان دهد.

درحالی‌که چندین داروی تجویزی برای درمان علائم آلزایمر طراحی شده‌اند، اثربخشی آن‌ها همچنان اثبات نشده است.

بسیاری از افراد مبتلابه آلزایمر دارای سطوح پایینی از یک انتقال‌دهنده عصبی به نام استیل کولین هستند. داروهای شناخته‌شده به‌عنوان مهارکننده‌های کولین استراز، به‌عنوان مثال، Aricept و Adlarity (دونپزیل)، Razadyne (گالانتامین)، یا Exelon (rivastigmine)، ممکن است با حفظ سطح استیل کولین در مغز به‌سلامت فرد کمک کنند.

نشان داده‌شده است که نامندا (ممانتین)، یک آنتاگونیست گیرنده NMDA، پیشرفت بیماری را به‌طور جزئی کاهش می‌دهد و معمولاً در کنار یک مهارکننده کولین استراز تجویز می‌شود. علائم رفتاری مانند افسردگی که در آلزایمر اولیه رایج است، معمولاً با مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند پروزاک (فلوکستین) درمان می‌شوند.

داروهایی که برای آلزایمر تجویز می‌شود، معمولاً ابتدا به مدت هشت هفته به‌صورت آزمایش مصرف‌شده، پس از ۸ هفته مجدداً پزشک فرد را معاینه می‌کند تا مشخص شود آیا دارودرمانی در بهبود بیمار مؤثر بوده است یا خیر.

پیش‌گیری از ابتلا به بیماری دیابت نوع ۳

اقداماتی وجود دارد که می‌تواند به پیشگیری از دیابت و آلزایمر کمک کند، مانند داشتن یک رژیم غذایی سالم، افزایش فعالیت‌های بدنی و ورزش در برنامه روزانه که به‌شدت کمک‌کننده است.

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، این چهار مورد را رعایت کنید:

• از یک رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل پیروی کنید و مصرف غذاهای فرآوری شده و تصفیه‌شده را کاهش دهید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید؛ یک گزینه خوب رژیم غذایی مدیترانه‌ای است.
• ورزش بدنی کافی داشته باشید؛ به‌طور ایده‌آل ۱۵۰ دقیقه تمرینات قلبی و قدرتی در هر هفته و همچنین انجام ورزش ذهنی (با خواندن، خلق آثار هنری، انجام جدول کلمات متقاطع و سایر فعالیت‌های مغزی برای مغز چالش ایجاد کنید).
• با استرس مقابله کنید. تمرین‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• با معاشرت با دیگران و ارائه خدمات در جامعه خود بهزیستی روانی خود را افزایش دهید.

مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که چگونه تغییرات سبک زندگی می‌تواند کنترل گلوکز را در افراد مبتلابه دیابت نوع ۲ بهبود بخشد. علاوه بر چهار مورد فوق، اقدامات دیگری که می‌تواند به جلوگیری از دیابت کمک کند، عبارت‌اند از:

• کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن برای کمک به بازگرداندن حساسیت به انسولین
• ترک سیگار برای کاهش استرس بر اندام‌های خود
• خواب کافی برای کاهش اثرات استرس مزمن و بهبود جذب گلوکز

پایان مطلب