معانی و تاثیرات شاخص های اقتصادی بر اقتصاد کشور چیست؟
شاخصها در علوم پایه به عنوان ابزاری برای اندازی گیری و سنجش معنا مورد استفاده قرار میگیرند. در علم اقتصاد شاخصهای متفاوتی برای اندازگیری وضعیت اقتصادی داریم.
به گزارش پارت نیوز؛ در کشورهای مختلف شاخص های پر اهمیت و کم اهمیت اقتصادی وجود دارد؛ در ایران نیز شاخص هایی نظیر تولید ناخالص ملی، تورم، رکود، سرانه درامد خانوار و میزان رشد نقدینگی ، میزان ناخالص رشد سرمایه گذاری و سرمایه در گردش از شاخص های اصلی اقتصاد ایران هستند.
فهرست
انواع شاخص های اقتصادی
شاخص های اقتصادی در اکثر مواقع بهوسیله نهادهای دولتی و بانک جهانی یا صندوق بینالمللی پول منتشر می شود . بعضی از این شاخصها همچو تورم که بر زندگی مردم تأثیر گسترده تری میزارد برای عموم آشناست .و برخی دیگر مانند ضریب و شاخص درآمد پایدار کمتر شناختهشده هستند.
شاخصهای اقتصادی علاوه بر اینکه بازگوکننده شرایط اقتصادی و توسعه پایدار یک کشور و رفاه شهروندان هستند، میتوانند جایگاه آن کشور را در اقتصاد جهانی مشخص کند جایگاهی که بستگی به مراودات اقتصادی آن کشور GDP)و ارتباطان با جهان دارد. در ادامه بعضی از شاخص های اقتصادی را باهم بررسی میکنیم.
دستهبندی شاخص های اقتصادی
شاخص های اقتصادی را میتوان به نوع مختلفی تقسیمبندی کرد اما جامعترین ، بر اساس زمان انجام میشود. در این صورت که بعضی شاخصها قرار است آینده اقتصادی یک کشور را پیشبینی کند، وشاخصها از وضعیت مالی امروز یک جامعه خبر میدهد و بعضی دیگر مربوط به رخدادهاو حوادث گذشته هستند.
بر همین اساس، انواع شاخصهای اقتصادی عبارتاند از شاخصهای پیشرو، شاخصهای پسرو و شاخصهای همزمان
شاخص های اقتصادی پیشرو
شاخصهای پیشرو به تغییرات آینده در اقتصاد اشاره میکنند. این شاخصها برای پیشبینی کوتاهمدت تحولات اقتصادی بسیار مؤثر هستند، زیرا این شاخص پیش از تغییر جهت اقتصاد، مسیر خود را تغییر میدهند.
و مسئولان یک کشور بر اساس پیشبینی شاخصهای پسرو سیاستهای خود را اصلاح کنند یا به روند فعلی ادامه دهند. البته این شاخص ممکن است در حوادث و رخدادهای مختلف تعقییر پیدا کند.
شاخص های اقتصادی پسرو
شاخصهای پسرو اکثرا بعداز تغییرات اقتصادی به وجود میآیند. این شاخصها زمانی که برای تأیید الگو های خاص به کار میروند، میتوانند بسیار مفید باشند. تحلیلگران پیشبینیهای اقتصادی را بر اساس این الگوها انجام دهند، اما شاخصهای پسرو را نمیتوان برای پیشبینی مستقیم تغییرات اقتصادی استفاده کرد.
به طور مثال میگویند: تولید ناخالص داخلی یک کشور نسبت به سال گذشته ۳ درصد رشد داشته است. این شاخصسبب می شود عملکرد گروههای اقتصادی دولت مورد بازبینی قرار گیرد تا بلکه تصمیمات بهتری را جایگزین کنند. این شاخصها بهصورت روزانه توسط عموم مردم لمس میشود و در زندگی شهروندان موثر هستند.
شاخص های اقتصادی همزمان
شاخص های اقتصادی همزمان مربوط به امروز و زمان و فعلی هستند. مثلاً نرخ تورم نقطهبهنقطه امروز x است یا آمار بیکاری بازهم رکورد زده است. وبر اساس حوادث و رخدادها سیگنال میدهند.
انواع شاخص های اقتصادی کلان
شاخص های اقتصادی دماسنج وضعیت اقتصادی یک کشور هستند. با تحلیل و شناخت این شاخصها میتوان از پیچیدگیهای اقتصادی یک کشور و آینده آن باخبر شد. شناخت بعضی از این شاخصها برای کسانی که به فعالیت در بهابازار و اوراق بهادار علاقه دارند، ضروری است. شاخصهای اقتصادی بسیار زیادی وجود دارد که در طبقهبندی شاخصها که در بالا بیان شدند قرار میگیرند. این شاخصها میتوانند به سرمایهگذاران، اقتصاددانان و تحلیلگران مالی در تصمیمات مالی هوشمندانه کمک کنند. در ادامه چند مورد از شاخصهای اقتصادی را که برای فعالان بهابازار اهمیت بیشتری دارند، بررسی میکنیم.
۱- شاخص بازار سهام
شاخص بازار سهام یا شاخص بهابازار متغیری برای تعریف روند کلی بازار است. در این شاخص قیمت سهام شرکتهای مختلف موجود در بهابازار تأثیرگذار است. این شاخص برآیند معاملات روزانه را شامل میشود. به همین سبب افزایش یا کاهش آن به معنی افزایش و کاهش قیمت همه سهمها نیست بلکه نمانامی از رفتار تمام بازار است. بازار سهام یک شاخص پیشرو است.
۲- شاخص تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی یا همان GDP از پراهمیتترین شاخصهای اقتصادی است. قیمت ریالی تمام کالاها و خدمات ایجادشده توسط یک ملت در داخل کشور را تولید ناخالص داخلی میگویند. این شاخص وقتی بر جمعیت یک کشور تقسیم شود، سهم هر شهروند را از تمام اقتصاد نماینگر میشود .این معیار تولید ناخالص داخلی را بر اساس تورم تقسیم میکند در این رویکرد تمامی درآمدهایی که همه افراد در یک سال به دست آوردهاند، جمع میشوند. رویکرد دیگر روش مخارج است. این روش مخارجی که همه افراد در یک سال متحمل شدهاند را جمع میکند. این هزینهها شامل موارد زیر است.
1 .مصرف کل 2.مخارج دولت خالص 3. صادرات سرمایهگذاری
افزایش تولید ناخالص داخلی (رشد اقتصادی مثبت) یک کشور نشان میدهد که کسبوکارها درآمد بیشتری نسبت به دوره قبل داشتهاند. رشد اقتصادی همچنین نشاندهنده افزایش سطح استاندارد زندگی مردم در آن کشور است. واکنشهای بازار به تغییرات تولید ناخالص داخلی ممکن است به نحوه مقایسه شاخص تولید ناخالص داخلی با دورههای قبلی.
نرخ بیکاری
بیکاری یک شاخص پسرو است. در بسیاری از کشورها اداره آمار براوردماهانه بیکاری و اشتغال را پخش میکند و تعداد بیکاران و شاغلین را بر اساس طبقهبندیهای مختلف ارائه میکنند. شاخص بیکاری میتواند معیاری از سلامت اقتصادی باشد که تأثیر بسیاری بربازارهای اوراق بهادار دارد. وقتی کسبوکارها نیروی کار بیشتری استخدام میکنند، نشان میدهد که شرکتها برداشت خوبی دارند.
نرخ بیکاری مشتمل درصد افرادی است که در حال حاضر شغلی ندارند اما خواهان به اشتغال هستند و به عبارتی، دنبال موقعیتهای شغلی میگردند. این شاخص میتواند از سلامت و پویایی یک اقتصاد خبر دهد. بالا رفتن نرخ بیکاری علاوه بر مشکلات اقتصادی، میتواند منجر به آسیب و فساداجتماعی منجر شود.
شاخص تراز تجاری
شاخص تراز تجاری از مهمترین شاخصهای اقتصادی است. این شاخص بر اساس نسبت میان واردات و صادرات یک کشور منصوب میشود شاخص تراز تجاری تعیین میکند که یک اقتصاد مولد است یا مصرفکننده. تراز تجاری مثبت، اثرات بسیار خوبی بر اقتصاد کشورها دارد. ازجمله میتوان به کاهش نرخ بیکاری، افزایش سرمایه شرکتها، بهبود سطح زندگی افراد و … نظر کرد. البته تراز تجاری بهتنهایی مقیاسی برای سنجش قدرت اقتصادی شامل نمیشود.
شاخص تراز تجاری تفاوت خالص بین ارزش واردات و صادرات در یک کشور را محاسبه و تخمین میکند. البته بدانید تنگناتجاری در بلندمدت برآیند به کاهش بها پول آن کشور میشود
شاخص تورم
تورم را بهعنوان فردی کهنسال اقتصاد ایران میشناسد و شاخصی است که بیشتر از هر شاخص اقتصادی دیگر در خبرگزاری و رسانههای جمعی به آن میپردازند . جمعی از سیاستمداران با قول کاهش تورم یا کنترل آن بر سرکار میآیند. تورم به معنی افزایش یا کاهش عمومی قیمتها است. این شاخص در کشور ما توسط بانک مرکزی و مرکز ملی آمار پخش میشود.
شاخص نرخ بهره
نرخ بهره به معنی نرخی است که منظور جلوگیری کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده تعیین میشود چالش بر سر تعیین نرخ بهره همواره یکی از موضوعات داغ اقتصاد ایران بوده است. نرخ بهره دستوری که توسط دولت به بانک مرکزی تکلیف میشود، بهعنوان ابزاری برای کنترل تورم است. درصورتیکه تاریخ نشان داده بههیچعنوان تغییر نرخ بهره بهتنهایی نمیتواند جلوی موج تورم بایستد.
هنگامیکه نرخ بهره افزایش مییابد، وامگیرندگان تمایلی به گرفتن وام ندارند. این امر تولیدکنندگان را از پذیرش بدهی و کسبوکارها از گسترش تولید منصرف میکند و درنتیجه تکامل تولید ناخالص داخلی ممکن است کاهش یابد. افزایش تورم میتواندبه اقتصاد وبها پول آسیب بزند .
شاخص نرخ ارز
قدرت شاخص ارز Currency Strength یک شاخص پسرو است. وقتی کشوری نرخ ارز قویتری داشته باشد، قدرت معاملات آن با سایر کشورها افزایش مییابد. کشوری با ارز قویتر میتواند محصولات خود را با نرخ ارزانتری وارد کند و محصولات خود را باقیمت سعودی به خارج از کشور صادر کند. بااینحال، زمانی که یک کشور ارز ضعیفتری دارد، میتواند گردشگران را جذب کند و کشورهای دیگر را به خرید کالاهای خود تشویق کند، زیرا مخارج زندگی در این کشورها پایینتر هستند.
در سالهای اخیر ارزش ریال بهمراتب نسبت به پولهای خارجی کاهشیافته. این کاهش گرچه ممکن است با برنامههایی موجب جذب سرمایهگذار یا افزایش صادرات شود اما بهطورکلی موجب تضعیف اقتصاد یک کشور میشود
سخن آخر
اطلاع از شاخصهای اقتصادی هم میتواند برای شهروندان مفید باشد و هم سیاستگذاران مطلع شوند. در کشور ما سرمایهگذاران از طریق سایت وشبکه های مورد اطمینان و مشورت دوستان از روند شاخصها باخبر میشوند. شناخت این شاخص هاآنها را از آسیب و گزند احتمالی حفظ میکند .
