معرفی تالاب میانکاله بهشهر؛ جاهای دیدنی، اقامت و آدرس

به گزارش پارت نیوز؛ معرفی تالاب میانکاله بهشهر که به اسم تالاب میان قلعه هم معروف است، از جاهای دیدنی بهشهر و در شبه جزیره میانکاله بهشهر با مساحت ۱۰۰ هزار هکتاری قرار گرفته تا پناهگاهی نه تنها برای پرندگان مهاجر و جانوران بلکه برای آدم‌ها هم باشد. درختان انار ترش و بوته‌های تمشک از دل خاک این تالاب روییده‌اند تا این منطقه از زیبایی چیزی کم نداشته باشد.

معرفی تالاب میانکاله بهشهر؛ موقعیت جغرافیایی تالاب میانکاله

معرفی تالاب میانکاله بهشهر که از جاهای دیدنی استان مازندران است که در ۴۵ کیلومتری بهشهر، در جنوب شرقی استان قرار گرفته است. تالاب میانکاله درون شبه‌جزیره‌ای باریک به همین نام قرار دارد. این تالاب از شمال به دریای خزر، از جنوب به خلیج گرگان، از غرب به تالاب زاغمرز و از شرق به آشوراده و از طریق کانال باریکی به طول کمتر از یک کیلومتر به بندر ترکمن می‌رسد.

تاریخچه تالاب میان کاله

در سال‌های خیلی دور تالاب میانکاله در کتب تاریخی اسم‌هایی مانند شبه‌جزیره انجیله و نیم‌مردان را داشت و بعد از مدتی آن را به اسم میان قلعه صدا می‌زدند که شبیه‌ترین اسم به نام حال حاضر است.

معرفی تالاب میانکاله بهشهر؛ جاهای دیدنی میانکاله

در مسیر بین شهر ساری تا تالاب میانکاله جاذبه‌های طبیعی جذابی قرار دارند که با برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای سفرتان می‌توانید بهره بیشتری از طبیعت زیبای آن منطقه ببرید.

جاده سیاهکلرود

استان مازندران در معرفی تالاب میانکاله بهشهر از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی در شرایط بسیار مطلوبی برای گردشگران قرار دارد. اما بیشتر مسافران، این محدوده از ایران را به‌دلیل جاذبه دریای خزر می‌شناسند. همین امر باعث ناشناخته ماندن بسیاری از جنگل‌ها و تالاب‌های این خطه سرسبز و در نتیجه بکر و تمیز ماندن آن شده است.

دشت ناز

دشت ناز ساری، در مسیر جاده سیاهکلرود به تالاب میانکاله و در ابتدای مسیرقرار گرفته است. این پناهگاه زیبا در معرفی تالاب میانکاله بهشهر مانند یک نگین در حیات وحش ۵۵ هکتار مساحت دارد و مرکز تکثیر و نگهداری گوزن زرد خالدار ایرانی، این‌گونه زیبای رو به انقراض است. پس از گشت و گذاری کوتاه در دشت، مناظری شگفت‌انگیز توجه شما را جلب خواهد کرد. پشت فنس‌های منطقه حفاظت‌شده عبور سریع گوزن‌ها شما را هیجان‌زده خواهد کرد. شاید آن‌ها هم از دیدن موجودات دوپا در نزدیکی خودشان متعجب شوند. دشت مملو از درختان هیرکانی و بلوط کهنسال است. جنگل چشم‌اندازی زیبا دارد. پرواز دسته‌جمعی پرندگان و قرقاول‌ها تابلویی تماشایی می‌سازد.

گوزن زرد ایرانی

در نزدیکی بندر امیرآباد تالاب لپو زاغمرز، دیگر در معرفی تالاب میانکاله بهشهر برای جاذبه دیدنی این منطقه است. اگر از بهشهر قصد رفتن به این تالاب را دارید، در مسیر جاده ساحلی بعد از نیروگاه حرارتی برق نکا به تالاب زاغمرز می‌رسید. این تالاب از میانکاله جدا افتاده است. در گذشته پرندگان مهاجر زیادی به این منطقه می‌رفتند؛ اما متاسفانه به‌دلیل شکار بی‌رویه و عدم کنترل محیط زیست اطراف تالاب، تعداد پرندگان بسیار کم شده است.

در معرفی تالاب میانکاله بهشهر باید به آبزیان در تالاب زاغمرز که بسیار متنوع هستند نیز اشاره کرد که البته صید آن‌ها غیرمجاز است. طلوع و غروب تالاب بی‌نظیر است و پیاده‌روی در این طبیعت زیبا شما را در آرامش غرق می‌کند.

پیشروی و گسترش رشته ساحلی شبه‌جزیره میانکاله درجنوب شرقی دریای خزر، بزرگترین خلیج دریای خزر را به وجود آورده است. خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر، بین بهشهر در استان مازندران و بندر گز در استان گلستان قرار دارد. این خلیج بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله است و این دو محیط زیستی جدایی ناپذیرند. خلیج گرگان ۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و عمق آن در بلاترین سطح بالا آمدن آب حدود چهار متر است. هرچه در خلیج به شرق پیش برویم، تا حوالی ضلع جنوبی آشوراده، آب عمیق‌تر می‌شود. گرچه خلیج گرگان مساعد برای رشد ماهی‌ها است، این منطقه اصلا مناسب شنا کردن نیست

با معرفی تالاب میانکاله بهشهر باید گفت که در خلیج گرگان نیز ماهی‌های غضروفی با ارزش، ماهی سفید، کفال و ماهی‌های خاویاری، زادآوری و زندگی می‌کنند؛ اما گرچه خلیج گرگان مساعد برای رشد ماهی‌ها است، این منطقه اصلا مناسب شنا کردن نیست. حصبه، بیماری‌های روده و عفونی، هپاتیت و بیماری‌های پوستی محصول شنا در این خلیج هستند.

معرفی تالاب میانکاله بهشهر؛ دیدنی های آشوراده

آشوراده تنها جزیره دریای خزر، در مرکز شبه‌جزیره میانکاله، از طریق کانال طبیعی «خوزینی»، از میانکاله جدا شده است. آشوراده در یک کیلومتری اسکله بندر ترکمن قرار دارد. در سال ۱۳۷۲، به‌دلیل بالا آمدن سطح آب دریا، ساکنان آن، این جزیره را ترک کردند و امروزه تنها کارکنان اداره شیلات در این جزیره سکونت دارند. آشوراده از شمال به دریای خزر، از شرق به تنگه «چپق اوغلی»، از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه‌جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان، محدود می‌شود. در منابع تاریخی، آشوراده مجمع‌الجزایر شمرده می‌شد که دلیل آن هم‌جواری دو جزیره کوچک با آن بوده است که امروزه زیر آب رفته‌اند.

آب و هوای تالاب میانکاله بهشهر

ایران سرزمینی چهار فصل است، اما آب و هوایی گرم و خشک دارد. در فصل‌های پاییز و زمستان هوای تالاب‌ میانکاله برای پرندگان مهاجر بسیار مناسب می‌شود. گردشگران علاقه‌مند به پرنده‌نگری، در این زمان از سال به این منطقه از ایران سفر می‌کنند و از تماشای تابلوهای زیبای طبیعت لذت می برند.

میوه های میانکاله

در معرفی تالاب میانکاله بهشهر و میوه های این سرزمین ابتدا باید از انارهای ترش و تمشک‌های شیرین نام برد. سراسر مسیر بهشهر به میانکاله پر از باغ‌های انار و بوته‌های تمشک است. درختان انارستان تا پنج متر ارتفاع دارند. انارها  اواسط مهر و تمشک‌ها در زمستان به بار می‌نشینند. این میوه‌های فوق‌العاده، هدیه دستان طبیعت هستند و به دست انسان‌ها کاشته نشده‌اند.

پرندگان تالاب میانکاله بهشهر

پرندگان مهاجر در سه دسته شکاری، خشکزی و آبزی به تالاب میانکاله مهاجرت می‌کنند. آب‌‌ قسمت‌های مختلف در تالاب خصوصیات متفاوتی دارند. هرچه در تالاب به‌سمت شرق پیشروی کنیم، از شیرینی آب کاسته می‌شود و در انتهای شرقی تالاب شوری آب تالاب با شوری آب دریا برابری می‌کند. پرندگان مختلف، نقاط مختلفی از تالاب را بسته به میزان شوری آب آن قسمت برای اقامت انتخاب می‌کنند.

در غربی‌ترین قسمت تالاب زیستگاه آب شیرین است و مهم‌ترین پرندگان علاقه‌مند این منطقه عبارت‌اند از: حواصیل سفید بزرگ، اگرت کوچک، حواصیل خاکستری و اردک‌ها در میانه تالاب زیستگاه آب لب شور است که پرندگانی مانند آبچلیک، سلیم، تلیله و مخصوصا فلامینگو در آن اقامت می‌کنند. زیستگاه آب شور در شرقی‌ترین بخش تالاب، انواع کشیم، باکلان بزرگ، پرستوهای دریایی و انواع کاکایی‌ها را به خود جلب می‌کنند.

زمان مهاجرت پرندگان از اوایل شهریورماه آغاز می‌شود و تا اوایل دی‌ماه ادامه دارد. در طول این مدت بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون پرنده فصل سرد را در تالاب میانکاله میگذرانند. البته در کل سال پدیده مهاجرت پرنده‌ها وجود دارد اما اوج آن در این مقطع زمانی اتفاق می‌افتد.

خوتکاهای معمولی، خوتکاهای ابرو سفید و اردک‌های نوک پهن اولین مهمانان تالاب در اوایل شهریور هستند. در میانه شهریور اردک‌های سبزسر و اواخر ماه، اردک‌های سرحنایی و فیلوش‌ها  به تالاب می‌رسند. در اوایل مهر اردک‌های سیاه و سرسیاه و از نیمه مهرماه تا پایان اردک‌های تاجدار، باقی اردک‌ها، مرگوس‌ها و باکلان‌ها در منطقه پدیدار می‌شوند. در آبان نوبت به غازهای خاکستری و غازهای پیشانی سفید کوچک می‌رسد.

چنگرها بیشترین انواع پرندگان مهاجر در طول آذرماه به تالاب می‌آیند. قوها و پلیکان‌ها آخرین دسته‌های مهاجر تا اوایل آذر به تالاب میانکاله وارد می‌شوند. از اواخر اسفند تا اوایل خرداد روند بازگشت این مهاجران زیبا به مناطق بومی‌شان ادامه دارد.

در طول سال‌ها پرندگانی که در طول مدت اقامتشان بیمار می‌شوند یا زادآوری می‌کنند، در میانکاله می‌مانند و بومی می‌شوند. اردک‌های سر سبز و چنگرها از این دسته هستند. پرنده مادر نمی‌تواند مهاجرت کند و در نتیجه جوجه‌اش بومی می‌شود. امروزه تعداد این پرندگان بومی شده به دو تا سه هزار می‌رسد. یلوه معمولی، یلوه آبی و کشیم ها از این دست پرندگان هستند. ۱۲ گونه از پرندگان مهاجر بومی شده به‌دلایل مختلف دچار افت جمعیت شده‌اند و پیدا کردنشان در این تالاب سخت شده است. از این دسته می‌توان گونه‌های عقاب دریایی دم سفید، مرگوس سفید، پلیکان پا خاکستری ، پلیکان سفید، قوی کوچک و قوی فریادکش را نام برد.

بیشترین گونه های پرندگان که در تالاب میانکاله

برای بازدید از تالاب میانکاله در فصل مهاجرت پرندگان، به مجوز سازمان حفاظت از محیط زیست بهشهر نیاز دارید.

فلامینگو: از آتشی سانان و به رنگ سرخ و صورتی با پاهایی بلند، منقار منحنی، گردنی دراز و بدنی کشیده است.

عقاب دریایی دم سفید: بزرگ و شکاری، درشت جثه با بال‌هایی بزرگ و در انتها گرد، سرش قهوه‌ای کم‌رنگ و منقارش زرد است.

قوها: قوی سفید، قوی مشکی، قوی کوچک و قوی فریادکش از انواع این پرنده هستند.

چارخو: این‌گونه از پرندگان به چنگر نوک سرخ معروف هستند و زمان بلند شدن ابتدا روی آب می‌دوند.

چنگر: پرندگانی آبزی و سیاه رنگ که میان انگشتان پا پره دارند.

خوتکا: از انواع اردک‌های مهاجر که با سر بلوطی رنگ و نوار سبز رنگ دور چشمانشان شناخته می‌شوند.

پلیکان: این پرندگان در ایران به نام «مرغ سقا» معروف هستند. پلیکان پا خاکستری بزرگ‌ترین نوع آن‌ها است.

میانکاله مملو از اسب‌های سرخ‌مو نیز هست که ۱۵۰ سال پیش توسط روس‌ها به این منطقه آمده‌اند.

در معرفی تالاب میانکاله بهشهر باید بدانید که از تمیزترین نقاط شمال ایران به‌دلیل مصون ماندن این سواحل از دست انسان‌ها است. خطر حمله حیوانات و گم شدن در این‌ تالاب، بسیار کم است. حفاظت از اکوسیستم این تالاب با پرهیز از هرگونه تولید زباله در منطقه، سازماندهی صیادی در آن و اعمال راهکارهای بازدارنده شکار غیرقانونی، بستری مناسب برای فرهنگ‌سازی در این زمینه فراهم می‌کند.

فصل مناسب سفر به تالاب میانکاله بهشهر

دمای متوسط هوا در میانکاله ۱۷ درجه سانتی‌گراد و میانگین بارندگی در آن ۷۰۰ میلی‌لیتر است. در منطقه تالاب،  باغ‌های انار و درختچه‌های تمشک و گز، کنار تپه‌های شنی وجود دارند. ۱۷۹ گونه گیاهی مختلف در این منطقه به ثبت رسیده است. درختان ازگیل و سپیدار در منطقه فراوان هستند. آب میانکاله از رودخانه‌های فصلی تامین می‌شود. زمین تالاب کاملا باتلاقی است، اما عمق چندانی ندارد. می‌توانید در تالاب پیش بروید تا به آب برسید. اینجا پرندگان حکومت می‌کنند.

در سفر به میانکاله با خود چه ببریم؟

اولین وسیله مورد نیاز شما در این سفر دوربین دوچشمی است. برای پرنده‌نگری حرفه‌ای،  تلسکوپ مناسب‌تر است. دفترچه یادداشت و مداد را فراموش نکنید. یافته‌های شما در این سفر برایتان بسیار ارزشمند خواهد بود. لباس همرنگ با محیط مانع از جلب توجه و اشتباه سایر گردشگران می‌شود، پس حتما با خود بردارید. آفتابگیر، خوراکی‌های میان‌وعده و اگر مدت بیشتری می‌خواهید در محیط بمانید، وعده غذایی کامل همراه خود ببرید. چکمه‌ بلند و مناسب برای ورود به تالاب گل‌آلود و باتلاقی از دیگر لوازم مورد نیازتان است و یادتان باشد دوربین عکاسی‌تان را فراموش نکنید.

اقامت در میانکاله

برای اقامت در این منطقه بهترین گزینه شهرهای اطراف تالاب میانکاله هستند. در شهرهایی مانند ساری یا گرگان، فضاهای اقامتی مناسب، متناسب با تمام سلیقه‌ها و بودجه‌ها با امکانات رفاهی کامل وجود دارند. نقاط نزدیک‌تر به تالاب مناسب نیستند. اگر تمایل به اقامت در طبیعت دارید، ساحل زاغمرز مناسب کمپ کردن و برپایی چادر است. در اطراف میانکاله نیز می‌توانید نقاط بکر پیدا کنید. گاهی کومه‌های ماهیگیران را کرایه می‌دهند. در روستاهای اطراف، اقامتگاه‌های بومی و محلی نیز وجود دارند.

آدرس تالاب میانکاله بهشهر

برای رفتن به تالاب میانکاله بسته به محل اقامت‌تان باید به استان مازندران بروید. از مرکز مازندران (ساری)، دو مسیر به تالاب وجود دارد که مسیر طولانی‌تر دیدنی‌های برجسته‌ای دارد. در مسیرکوتاه‌تر از ساری به‌سمت نکا حرکت می‌کنید و پس از طی ۵۶ کیلومتر مسیر و گذشتن از بهشهر، به تالاب میانکاله می‌رسید.

مسیر دوم معرفی تالاب میانکاله بهشهر: پس از طی کردن ۴۶ کیلومتر به بندر امیرآباد می‌رسید و از آنجا به‌سمت تالاب میانکاله در جهت شرق حرکت کنید، پس از طی پنج کیلومتر، محدوده  پناهگاه حیات وحش آغاز می‌شود، اما تا تالاب راه بیشتری است.

پرسش‌های متداول

تالاب میانکاله کجاست؟

تالاب میانکاله در ۴۵ کیلومتری بهشهر، در جنوب شرقی استان مازندران قرار گرفته است.

چطور می‌توانیم به تالاب میانکاله برویم؟

از مرکز مازندران (ساری)، دو مسیر به تالاب وجود دارد که مسیر طولانی‌تر دیدنی‌های برجسته‌ای دارد. در مسیرکوتاه‌تر از ساری به‌سمت نکا حرکت می‌کنید و پس از طی ۵۶ کیلومتر مسیر و گذشتن از بهشهر، به تالاب میانکاله می‌رسید. در مسیر دوم ابتدا باید با طی مسافتی ۴۶ کیلومتری به بندر امیرآباد بروید و از آنجا به‌سمت تالاب میانکاله در جهت شرق حرکت کنید، پس از طی پنج کیلومتر، محدوده پناهگاه حیات وحش آغاز می‌شود؛ اما تا تالاب راه بیشتری است.

چه پرندگانی را در تالاب میانکاله می‌توان دید؟

برخی از پرندگانی که می‌توان در تالاب میانکاله دید، شامل فلامینگو، قو، خوتکا، پلیکان، چنگر، عقاب دریایی دم سفید و چارخو می‌شود.

در سفر به میانکاله با خود چه ببریم؟

معرفی تالاب میانکاله بهشهر پیشتر نیز گفتیم که چکمه‌های مناسب برای ورود و عبور از تالاب، دوربین دوچشمی، لباس حتی الامکان همرنگ با طبیعت، مواد غذایی و آب آشامیدنی و کیسه زباله همراه داشته باشید.

پایان مطلب/س.آ