اعمال عید غدیر خم + تاریخچه

روز عید غدیر خم، اعمال خاصی دارد که در منبع های مختلفی از پیامبر ذکر شده است. در ادامه تمام اعمال و آداب و رسوم این روز عزیز را معرفی می کنیم.

04-04-1403آخرین به روز رسانی: 04-04-1403

خواندن این مطلب 4 دقیقه زمان میبرد

به گزارش پارت نیوز؛ عید غدیر خم، در بین مسلملنان شیعه از ارزش و اهمیت والایی برخور دار است که جشن و اعمال مخصوص به خود را دارد.

فهرست

تاریخچه عید غدیر خم

عید غدیر روز ۱۸ ذی‌الحجه و از بزرگ‌ترین اعیاد شیعه است که در آن امام علی(ع) به جانشینی پیامبر(ص) منصوب شده است. برای این روز بزرگ، اعمال مختلفی را در نظر گرفته اند از جمله: روزه گرفتن، قرائت زیارت غدیریه، خواندن نماز غدیر و اطعام مؤمنان در این روز سفارش شده است.

از جمله رسم های ایرانیان در غدیر خم، دیدار با سادات است و سادات در این روز به همه عیدی می دهد.

ماجرای غدیر خم

پیامبر(ص) در ذی‌القعده سال ۱۰ق همراه هزاران نفر برای انجام مناسک حج از مدینه به طرف مکه حرکت کرد. در واقع این آخرین حج پیامبر بود و به حجة الوداع مشهور است. پس از اینکه پیامبر تمام اعمال حج را به جای آورد، به سمت مدینه شروع به حرکت کرد و به غدیر خم رسیدند.

در همین مکان بود که جبرئیل بر پیامبر نازل شد و به پیامبر از سمت خداوند امر کرد که علی را جانشین خود اعلام کند. پیامبر نیز تمام حاجیان را دور هم جمع کرد و با گرفتن دست عالی، او را جانشین خود اعلام کرد.

نظر پیامبر درباره عید غدیر خم

پیامبر و برخی از ائمه درباره فضیلت عید غدیر خم صحبت کرده اند که شامل:

پیامبر(ص): روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به‌عنوان دین برای آنان پسندید.

امام صادق(ع): فرموده اند که عید غدیر خم، عظیم ترین و با شرف ترین عید مسلمانان است و مسلمانان باید، در هر ساعت آن شکر خدا کنند و روزه شکر بگیرند که معادل شصت روز عبادت است.

همچنین امام صادق گفته اند که روز غدیرخم عید بزرگ خداست، خدا پیامبری مبعوث نکرده، مگر اینکه این روز را عید گرفته و عظمت آن را شناخته و نام این روز در آسمان روز عهد و پیمان و در زمین روز پیمان محکم و حضور همگانی است.

امام رضا(ع):«روز غدیر در میان اهل آسمان مشهورتر است تا میان اهل زمین… اگر مردم ارزش حقیقی این روز را می‌دانستند، بی‌تردید فرشتگان در هر روز، ده بار با آنان مصافحه می‌‏کردند.»

نصیبی شافعی، از علمای اهل‌سنت، در مطالب السؤول به عیدبودن روز هجدهم ذی‌الحجه تصریح کرده است. به گفته او، این روز عید و موسم و محل اجتماع مردم قرار گرفت؛ چون وقتى كه رسول خدا، على را به این منزلت رفیع تخصیص داد، هیچ یک از مردم را در این منزله و مرتبه با على شریک قرار نداد.

به گزارش ابن‌خلّکان در وفیات الاعیان، با مستعلی بن مستنصر، از حاکمان مصر، در ۱۸ ذی‌حجه سال ۴۸۷ق که روز عید غدیرخم است بیعت شد.

مراسم های عید غدیر خم در زمان ائمه

بنا بر آنچه که در کتاب خصائص الائمه نقل شده است، حسان بن ثابت، در روز عید غدیر در حضور پیامبر اکرم(ص) میان جمعیت مسلمانان حاضر در غدیرخم، اشعاری را با صدای بلند خواند.

در روایاتی از مصباح المتهجد، آمده است که امام رضا در عید غدیر مجلس می گرفته است. همچنین در التنبیه و الاشراف، مسعودی نوشته است که تمام نوادگان علی این روز را بزرگ می دانستند. کلینی، محدث قرن چهارم هجری قمری نیز در روایتی جشن‌ گرفتن شیعیان را نقل کرده است.

تاریخ نگار قرن هشتم به نام ابن کثیر، گفته است که در زمان آل بویه حاکمان شیعی، عید غدیر را جشن می گرفتند و نهادهای حکومتی و مردم را به برگزاری جشن‌ها و آذین‌بندی شهرها ترغیب می‌کردند.

در زمان آل بویه جشن ها به این گونه بوده است که خیمه‌ها برمی‌افراشتند و پارچه‌ها (پرچم‌ها) می‌آویختند و شتر قربانی می‌کردند و شب‌هنگام آتش روشن کرده به جشن و شادی می‌پرداختند.

همچنین در ایران در دوران صفوی این روز را جشن می گرفتند و ارزش قائل بودند و حالا این روز در ایران تعطیل است و شهرهای مختلف جشن برگزار می کنند.

اعمال مبارکه روز عید غدیر خم

اولین اعمالی که برای این روز در نظر گرفته شده است، روزه می باشد. پیامبر فرموده است که هر کس روزه بگیرد، خداوند ثواب روزه شش ماه را برای او می‌نویسد.

گفتن عبارت «اَلحمدُ لِلهِ الّذی جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسّکینَ بِولایةِ اَمیرِالمؤمنینَ و الائمةِ علیهم السلام؛ ترجمه: سپاس خدا را که ما را از کسانی قرار داد که به ولایت امیرالمومنین علی(ع) و ائمه (ع) تمسک می‌جویند.» در هنگام ملاقات مؤمنان.

زیارت حرم امام علی(ع)
غسل کردن
خواندن زیارت امین‌الله
خواندن دعای ندبه
خواندن زیارت غدیریه
پوشیدن لباس‌های نیکو
استعمال بوی خوش
زینت کردن
صله رحم
توسعه بر عیال (خرج کردن برای خانواده)
شاد بودن و لبخند زدن
هدیه دادن به مؤمنان
دیدار با برادران ایمانی
شکرگزاری بر نعمت بزرگ ولایت
صلوات بسیار فرستادن
عبادت فراوان انجام دادن
اطعام مؤمنان
افطاری دادن به روزه‌داران.

خواندن نماز عید غدیر: بر پایه روایتی از امام صادق(ع) نماز دو رکعتی است که در هر رکعت سوره حمد و بعد از آن، ده مرتبه سوره اخلاص، ده مرتبه آیه الکرسی و ده مرتبه سوره قدر خوانده می‌شود.

پاداش این نماز معادل ۱۰۰ حج، ۱۰۰ عمره و برآورده‌شدن تمام حوائج دنیوی و اخروی دانسته شده است. وقت خواندن این نماز هنگام ظهر است. درباره جواز یا عدم جواز خواندن آن به جماعت میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد.

آداب و رسوم روز عید غدیر خم

شیعیان در ایران و برخی دیگر از کشورهای اسلامی در روز عید غدیر به دیدن سادات می‌روند. سادات نیز به مناسبت این روز مبلغ یا کالایی را به‌عنوان عیدی، هدیه می‌دهند.