باغ پهلوان پور کجاست و چرا باید حتماً از آن دیدن کنید؟
اگر به دنبال جایی هستید که هم برای عکاسی فوق‌العاده باشد و هم برای سفرنامه‌نویسی الهام‌بخش، باغ تاریخی پهلوان پور یزد منتظر کشف شدن توسط شما است!
به گزارش پارت نیوز؛ باغ پهلوان پور یکی از زیباترین و سرسبزترین باغ‌های تاریخی ایران است که در دل کویر خشک یزد، مثل تکه‌ای از بهشت می‌درخشد. این باغ شگفت انگیز در شهر مهریز قرار دارد و با معماری اصیل ایرانی، درختان کهنسال و قناتی زنده، گوشه‌ای از شکوه دوران قاجار را زنده نگه داشته است. کافی‌ست چند قدم در سایه‌سار درختانش برداری تا آرامش، تاریخ و طبیعت را با هم لمس کنی. برای گردشگرانی که به دنبال جایی متفاوت، اینستاگرامی و اصیل هستند باغ پهلوان‌پور یک مقصد فراموش‌نشدنی است.
فهرست
باغ پهلوان پور
باغ پهلوان پور یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی ایران است که قدمت این مکان به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد. موقعیت مکانی اش در شهر مهریز از توابع استان یزد و در محله‌ای به‌نام مزویرآباد (شهرک شهید زارعین) است. باغ پهلوان پور در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۳۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و بعدها در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز جای گرفته است.
این باغ ابتدا متعلق به فردی به نام حسن ملارضا بود، اما پس از او به دامادش علی پهلوان پور، یکی از بازرگانان و پهلوانان خوش‌نام مهریزی واگذار شد. نام این باغ نیز برگرفته از نام همین شخصیت است. پس از سال‌ها، باغ پهلوان پور توسط اداره میراث فرهنگی یزد خریداری، مرمت و برای بازدید عموم آماده شد؛ مجموعه‌ای که حالا نه تنها به عنوان جاذبه‌ای تاریخی، بلکه به‌عنوان فضایی فرهنگی و آموزشی نیز شناخته می‌شود.
در این باغ موزه مردم‌شناسی مهریز هم نیز جای گرفته است. این موزه پیش‌تر در حمام تاریخی استهریج فعالیت می‌کرد و بعدها به باغ پهلوان پور منتقل شد. در این موزه می‌توان از بیش از ۴۰۰ شی‌ء ارزشمند تاریخی دیدن کرد؛ از ابزارهای سنتی مشاغل بومی گرفته تا ظروف پخت‌وپز قدیمی، پوشاک سنتی، اسناد و کتیبه‌های تاریخی که هرکدام داستانی از گذشته مردمان این دیار را بازگو می‌کنند.
آب و قنات باغ پهلوان پور
یکی از دلایل اصلی جذابیت باغ پهلوان پور مهریز از گذشته تا امروز، جریان دائمی آب در آن است؛ نعمتی که در اقلیم کویری یزد ارزشی دوچندان دارد. این آب از قناتی تاریخی به نام قنات حسن‌آباد سرچشمه می‌گیرد؛ قناتی که خود نیز به دلیل اهمیت تاریخی و سیستم آبرسانی منحصربهفرد، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
جوی آبی که از دل باغ عبور می‌کند، نه‌تنها روح باغ را زنده نگه می‌دارد، بلکه درختان سرسبز چناری را که در دو سوی آن قد کشیده‌اند سیراب می‌کند. درختان چنار تنومند و سایه‌گستر، یکی از زیباترین جلوه‌های این باغ به‌شمار می‌آیند و باعث ایجاد فضایی خنک و دل‌نشین در دل گرمای یزد شده‌اند. در کنار آن‌ها درختان مثمری چون انار، بادام و خرمالو نیز در باغ دیده می‌شوند که طراوت و رنگ بیشتری به فضای آن بخشیده‌اند.
زمین‌های اطراف باغ نیز از قنات شاه‌حسینی و قنات مزویرآباد آبیاری می‌شوند و مجموع این منابع آبی، باغ را به یک الگوی زنده از مدیریت سنتی آب در ایران تبدیل کرده‌اند.
جالب است بدانید باغ پهلوان‌پور دارای ۱۶ حقابه است؛ اصطلاحی بومی در یزد که به سهمیه‌های مشخص استفاده از آب گفته می‌شود. هر حقابه هر ۱۲ روز یک‌بار به باغ تعلق می‌گیرد و مدت زمان آن حدود ۱۰ تا ۱۱ دقیقه است. این واحد زمانی محلی به “سبو” نیز شهرت دارد. این سیستم دقیق و سنتی بیانگر میزان اهمیت و نظم استفاده از منابع آبی در اقلیم خشک کویری است.
معماری باغ پهلوان پور
باغ پهلوان پور مهریز نمونه‌ای ارزشمند از تحول باغ‌سازی ایرانی از دوران کلاسیک به سبک‌های مدرن‌تر است. معماری این باغ با الهام از الگوی سنتی کوشک‌محور و ترکیب آن با ساختار حیاط مرکزی شکل گرفته است. کوشک اصلی (که به آن شربت‌خانه نیز گفته می‌شود) در میانه محور اصلی باغ قرار دارد و مسیر عبور آب نیز از همین خط مرکزی عبور می‌کند؛ جوی آبی که حیات باغ را تضمین می‌کند و هماهنگی چشم‌نوازی میان طبیعت و معماری پدید آورده است.
باغ پهلوان پور از دو محور اصلی آب بهره‌مند است، که طراحی باغ پیرامون این دو محور انجام شده و نظم و تقارن در کاشت درختان، زیبایی دوچندانی به فضا بخشیده است. درختان نظام‌مند در دو سوی این خیابان‌های آبی کاشته شده‌اند و نوعی معماری سبز سنتی را تداعی می‌کنند.
این مجموعه تاریخی از چندین بنای مهم تشکیل شده که هرکدام هویتی خاص دارند:
- مجموعه ورودی: در بخش ورودی باغ، مجموعه‌ای شامل برج، اصطبل و کاهدان قرار دارد که امروزه به موزه مردم‌شناسی مهریز تبدیل شده‌اند. برج ورودی دارای تزییناتی مشابه آثار دوره زندیه است، گرچه ساخت تمامی این بناها به دوره قاجار بازمی‌گردد.
- کوشک یا شربت‌خانه: زیباترین و نمادین‌ترین بخش باغ، کوشک یا شربت‌خانه آن است که در مرکز باغ و در امتداد محور اصلی قرار دارد. این بنا مربوط به دوران قاجار بوده و در سه سطح (دو و نیم طبقه) ساخته شده است. فضای داخلی کوشک شامل تالار، حوض‌خانه، و گوشواره‌ها (اتاق‌های فرعی) است. آب قنات حسن‌آباد به‌صورت باشکوهی از وسط کوشک عبور می‌کند و جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد.
- زمستان‌خانه: در گوشه‌ای از باغ، بنای زمستان‌خانه واقع شده که قدمت آن به دوره پهلوی اول بازمی‌گردد. جهت ساخت و طراحی آن متناسب با اقلیم منطقه بوده و فضاهایی همچون اتاق نشیمن، پستو، طنبی و مطبخ را در بر دارد. این بنا امروزه به سوئیت‌های اقامتی برای گردشگران اختصاص یافته است.
- سایر فضاهای خدماتی: در کنار کوشک بخش‌هایی نظیر آشپزخانه، حمام و انبار قرار داشته‌اند. حمام قدیمی باغ اخیراً از طریق کاوش‌های باستان‌شناسی از زیر خاک بیرون آورده شده و جزئیات بیشتری از زندگی در این باغ تاریخی را آشکار کرده است.
- بنای سرایداری: در جبهه شمالی باغ، بنای سرایداری قرار دارد که محل زندگی و کار خدمه باغ بوده است. این بنا از لحاظ سبک ساخت کاملاً در هماهنگی با معماری باغ طراحی شده است.
هتل
باغ تاریخی پهلوان پور تنها یک بنای باشکوه و میراث فرهنگی نیست، بلکه امروزه با مرمت و بازسازی بخش‌هایی از آن، به یک اقامتگاه سنتی دل‌نشین با عنوان هتل باغ پهلوان‌پور تبدیل شده است. این هتل از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرده و فرصت نادری را برای تجربه اقامت در فضای سنتی، با امکانات رفاهی مدرن برای گردشگران فراهم کرده است.
- ظرفیت و امکانات اقامتی: هتل باغ پهلوان‌پور دارای حدود ۱۳ اتاق در ظرفیت‌های مختلف از تک‌نفره تا چهارنفره است که همگی در فضایی سنتی، آرام و آراسته به معماری اصیل ایرانی طراحی شده‌اند. بسیاری از این سوئیت‌ها با نمایی به سمت باغ، تجربه‌ای کم‌نظیر از اقامت در دل طبیعت و تاریخ را برای مهمانان رقم می‌زنند.
- فضای سبز و امکانات تفریحی: میهمانان این هتل می‌توانند در کنار لذت‌بردن از چشم‌انداز سرسبز باغ و درختان چنار کهنسال، از امکاناتی مانند زمین فوتبال و والیبال ساحلی، میز تنیس، فوتبال‌دستی و سایر سرگرمی‌های خانوادگی بهره‌مند شوند. فضای باز و دل‌نشین باغ، آن را به مکانی عالی برای سفرهای گروهی، خانوادگی یا حتی رویدادهای فرهنگی و گردشگری تبدیل کرده است.
- پارکینگ اختصاصی بزرگ: یکی از مزایای منحصربهفرد این هتل، پارکینگ اختصاصی رایگان با ظرفیت حدود ۴۰۰ خودرو است که خیال مسافران را از بابت دسترسی و توقف خودرو آسوده می‌سازد؛ امکانی که در بسیاری از اقامتگاه‌های سنتی به‌ندرت دیده می‌شود.
انتهای مطلب/ م.د
