شکستگی مچ پا؛ علائم، علل و روش های تشخیص و درمان

شاید تصور کنید که مچ پا، تنها مفصلی کوچک در بدن است که وظیفه‌ای ساده بر دوش دارد؛ اما لحظه‌ای به زندگی روزمره‌تان فکر کنید! آیا می‌توانید بدون مچ پا، آزادانه قدم بزنید، از پله‌ها بالا بروید یا حتی ساده‌ترین فعالیت‌ها را انجام دهید؟

اهمیت این مفصل دقیقاً زمانی آشکار می‌شود که دچار آسیبی مثل شکستگی شود. شکستگی مچ پا نه‌تنها باعث درد و محدودیت حرکت می‌شود، بلکه زندگی روزمره شما را به چالش می‌کشد. در اینجا است که نقش یک فوق تخصص مچ پا بسیار حیاتی می‌شود؛ کسی که با دانش و تجربه خود، می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان شما را به زندگی عادی بازگرداند.

در ادامه قرار است به تمامی جنبه‌های شکستگی مچ پا بپردازیم؛ از علائم اولیه‌ای که شاید به آن‌ها بی‌توجهی کنید، تا علل و عوارض احتمالی که اگر درمان نشوند، ممکن است مشکلات بیشتری ایجاد کنند. همچنین، به روش‌های تشخیص دقیق و درمان‌های مختلف به کمک پزشکان حاذق در بهترین کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی اشاره خواهیم کرد.

پس اگر حتی برای یک لحظه حس کردید که مچ پای شما در خطر است یا به دنبال اطلاعات دقیق و کاربردی در این زمینه هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

شکستگی مچ پا چیست؟

شکستگی مچ پا به وضعیتی گفته می‌شود که یکی از استخوان‌های مچ پا، معمولاً استخوان‌های تیبیا (درشت‌نی)، فیبولا (نازک‌نی) یا تالوس، ترک بخورد یا بشکند. این اتفاق اغلب در نتیجه‌ ضربه مستقیم، پیچ‌خوردگی ناگهانی، افتادن از ارتفاع یا حتی فشار طولانی‌مدت روی مچ پا رخ می‌دهد.

این شکستگی یا به صورت یک ترک ساده است که با استراحت و مراقبت بهبود می‌یابد، یا به شکل شکستگی‌های پیچیده است که نیازمند جراحی و دوره‌ی طولانی‌تری برای بازگشت به زندگی عادی است. در هر صورت، اهمیت درمان به‌موقع که با مراجعه به پزشک فوق تخصص ارتوپدی امکان‌پذیر است، غیرقابل انکار است.

علائم شکستگی مچ پا

شناخت علائم شکستگی مچ پا مهم است زیرا تشخیص به‌موقع کمک می‌کند تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. برخی از مهم‌ترین علائم عبارت‌اند از:

• درد شدیدکه معمولاً بلافاصله پس از آسیب در ناحیه مچ پا احساس می‌شود و راه رفتن بعد از شکستگی مچ پا عملا با درد همراه است و حتی  امکان‌پذیر نیست

• تورم و کبودی که به دلیل آسیب به بافت‌ها و رگ‌های خونی اطراف مچ پا رخ می‌دهند

• در برخی موارد، مچ پا به وضوح تغییر شکل می‌دهد و استخوان شکسته به‌صورت واضح زیر پوست حس می‌شود

• در صورت شکستگی، معمولاً بیمار نمی‌تواند به راحتی پا را حرکت دهد یا روی آن بایستد

علت شکستگی مچ پا

شکستگی مچ پا معمولاً به دلیل وارد آمدن نیرو یا ضربه شدید به ناحیه مچ پا ایجاد می‌شود. برخی از شایع‌ترین علل عبارت‌اند از:

1. افتادن از ارتفاع

2. پیچ‌خوردگی شدید مچ پا

3. تصادفات رانندگی یا برخوردهای ورزشی

4. بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان که باعث ضعیف‌شدن استخوان می‌شود

انواع شکستگی مچ پا

شکستگی مچ پا بسته به نوع، محل و شدت آن به چند دسته تقسیم می‌شود. آشنایی با این انواع به درک بهتر شرایط و انتخاب روش‌های درمانی مناسب کمک می‌کند:

1. شکستگی‌های ساده: معمولاً با یک ترک یا شکستگی خطی در یکی از استخوان‌های مچ پا همراه است و اغلب بدون جابجایی استخوان رخ می‌دهد

2. شکستگی‌های پیچیده: شکستگی به‌صورت چند تکه‌ای یا با جابجایی استخوان‌ها همراه است

3. شکستگی‌های باز: شدیدترین نوع شکستگی مچ پا هستند که استخوان شکسته از پوست بیرون می‌زند و علاوه بر شکستگی، خطر عفونت نیز وجود دارد

4. شکستگی‌های مچ‌پا همراه با دررفتگی: مفصل مچ پا نیز دچار دررفتگی می‌شود که بسیار دردناک است

5. شکستگی‌های پاتولوژیک: در استخوان‌هایی رخ می‌دهد که به دلیل مشکلاتی مانند پوکی استخوان، تومور یا عفونت ضعیف شده‌اند

6. شکستگی‌های قوزک (مالئولار): مچ پا از سه استخوان تشکیل شده که هر یک از آنها ممکن است بشکند

7. شکستگی‌های دو یا سه‌گانه (بی‌مالئولار و تری‌مالئولار)

8. شکستگی‌های فشاری (استرسی): این شکستگی‌ها ناشی از فشار مکرر و استفاده بیش از حد از مچ پا رخ می‌دهند و در ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های سنگین دارند، شایع‌تر هستند

تشخیص شکستگی مچ پا

برای تشخیص شکستگی مچ پا، پزشک متخصص ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد تا تورم، کبودی، حساسیت به لمس، و دامنه حرکتی مچ پا را بررسی کند. در اغلب موارد، انجام آزمایشات تصویربرداری نیز ضروری است که عبارت‌اند از:

• عکس‌برداری با اشعه ایکس برای تشخیص محل و شدت شکستگی

• سی‌تی اسکن در موارد پیچیده‌تر برای داشتن تصاویر سه‌بعدی و دقیق‌تر از ساختار استخوان‌ها

• ام‌آر‌آی برای بررسی آسیب‌های بافت نرم، لیگامان‌ها و عروق خونی اطراف مچ پا

عوارض شکستگی مچ پا

اگر شکستگی مچ پا به‌درستی تشخیص داده نشود یا درمان مناسب صورت نگیرد احتمال آنکه عوارض زیر بیمار را تهدید کند، زیاد است:

• جوش خوردن اشتباه استخوان

• ابتلا به آرتروز مچ پا

• عفونت خصوصا در شکستگی باز

• آسیب عصبی یا عروقی

درمان شکستگی مچ پا

روش درمان شکستگی مچ پا بستگی به نوع، شدت و محل شکستگی دارد و مراجعه به بهترین کلینیک فوق تخصص ارتوپدی مثل کلینیک پزشک ارتوپد در همان ابتدای شکستگی، بسیار حیاتی است تا درمان سریع شکستگی مچ پا پس از تشخیص آن، انجام شود. در این کلینیک از روش‌های درمانی زیر با توجه به وضعیت شکستگی استفاده می‌شود:

• استفاده از آتل یا گچ: در شکستگی‌های ساده و غیر جابجا شده، پزشک فوق تخصص ارتوپدی از آتل یا گچ برای ثابت نگه‌داشتن استخوان استفاده کند تا استخوان‌ها به درستی جوش بخورند

• کشش استخوان: در برخی موارد، کشش استخوان با استفاده از وزنه‌ها برای قراردادن استخوان‌ها در موقعیت صحیح انجام می‌شود

• جراحی: در موارد شدید که استخوان‌ها جابجا شده‌اند یا شکستگی‌های پیچیده‌ای وجود دارد، احتمالا جراحی ضروری باشد. در این روش، پزشک با استفاده از پین، پیچ یا صفحه‌های فلزی استخوان‌ها را در جای خود ثابت می‌کند

• توانبخشی: پس از درمان اولیه و تثبیت شکستگی، مرحله توانبخشی برای بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت مچ پا آغاز می‌شود. فیزیوتراپی مچ پا روشی است که به بهبود عملکرد مچ پا و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت کمک می‌کند

نکات مهم در بهبودی شکستگی مچ پا

برای آنکه بهبودی شکستگی مچ پا سریع‌تر اتفاق بیفتد باید موارد زیر را حتما در نظر داشت:

• استراحت کافی و پرهیز از فشار آوردن به مچ پا

• یخ‌گذاری در ناحیه آسیب‌دیده برای کاهش تورم و درد

• بالا نگه‌داشتن مچ پا (بالاتر از سطح قلب) برای کاهش تورم

• استفاده از عصا یا واکر برای جلوگیری از فشار وزن روی مچ پا در حین راه‌رفتن

پیشگیری از شکستگی مچ پا

برای جلوگیری از بروز شکستگی‌های مچ پا، حتما به نکات زیر توجه کنید:

• تمرینات تقویتی برای تقویت عضلات پا و مچ پا

• پوشیدن کفش مناسب خصوصا در فعالیت‌های ورزشی

• احتیاط و استفاده از تجهیزات ایمنی در فعالیت‌های ورزشی سنگین

جمع‌بندی

دیدیم که شکستگی مچ پا یکی از آسیب‌های شایع است و در اثر فشارهای ناگهانی یا تصادف رخ می‌دهد. تشخیص به‌موقع و درمان صحیح، از عوارض جدی جلوگیری کرده و به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند. از این رو مراجعه به بهترین کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی از جمله پزشک ارتوپد، برای تشخیص درست و انجام اقدامات ضروری در بهبود سریع شکستگی مچ پا ضروری است.

در کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی پزشک ارتوپد، بهترین پزشکان ارتوپدی با بهترین و به‌روزترین تجهیزات پزشکی ابتدا به تشخیص درست مشکل شما خواهند پرداخت و سپس بهترین نوع درمان را برایتان شروع خواهند کرد.