موارد استفاده و کاربرد سپتیک فاضلاب در چه مکان‌هایی است؟

سپتیک، از سیستم‌های انتقال و تصفیه فاضلاب برای مناطق مسکونی یا تجاری است و لوله کاروگیت نیز یکی از مناسب‌ترین لوله‌ها برای استفاده در این سیستم است. اینکه فاصله منطقه موردنظر با فاضلاب شهری چقدر است، اهمیتی ندارد. درهرصورت، سپتیک یکی از پرفایده‌ترین سیستم‌ها برای تصفیه فاضلاب به صورت زیرزمینی است که در ادامه بیشتر درباره آن می‌گوییم.

سپتیک فاضلاب چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، در تعریفی ساده، سپتیک یک سیستم تصفیه و انتقال فاضلاب است که به‌صورت زیرزمینی یا روی کار عمل می‌کند. این سیستم، توانایی نیمه تصفیه‌کردن فاضلاب قسمت‌های مختلف یک ساختمان، مانند حمام، آشپزخانه و سرویس بهداشتی را دارد و در حالت معمول، از یک مخزن و یک میدان جذب تشکیل می‌شود.

امروزه با گسترش شهرنشینی، یکی از دغدغه‌های به وجود آمده، پساب بیش از حد است؛ اما سپتیک این مشکل را حل کرده است. سیستم سپتیک فاضلاب، یک سیستم تک‌واحدی است که به طور مستقل برای هر واحد مسکونی‌ای استفاده می‌شود. باتوجه‌به فاصله زیاد خانه‌های روستایی تا فاضلاب شهری، سپتیک می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای این مناطق باشد.

معرفی انواع سپتیک تانک (سپتیک فاضلاب)

سیستم تصفیه فاضلاب سپتیک، در انواع مختلفی قابل‌تهیه و نصب است که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.

• سپتیک پلاستیکی

یکی از پرمصرف‌ترین سپتیک‌ها، سپتیک پلاستیکی است که علاوه بر دوام بالا در محیط‌های مختلف، از قیمت مناسبی نیز برخوردار است. در این مدل، از لوله‌های پلی‌اتیلنی مانند لوله کاروگیت و سایر لوله‌های پلاستیکی استفاده می‌شود که در برابر تغییرات محیطی و عوامل شیمیایی، به‌خوبی مقاومت می‌کنند. علاوه بر این، عمر مفید این نوع از سپتیک، معمولاً 50 سال است که در نوع خود بسیار مناسب است.

• سپتیک بتنی

همه سپتیک‌ها پلاستیکی نبوده و با متریال‌های مختلفی قابل‌تهیه هستند. یکی از این متریال‌ها، بتن است که دیواره مخزن فاضلاب را تشکیل می‌دهد. هرچند این نوع از سپتیک از مقاومت بالایی در برابر هر عامل محیطی‌ای برخوردار بوده، اما به دلیل جنس خشکی که دارد، با کوچک‌ترین ضربه یا آسیب، ترک‌خورده و دچار نشت فاضلاب می‌شود.

• سپتیک فایبرگلاس

بدون شک، یکی از بهترین انواع سپتیک، نوع فایبرگلاس آن است. محصولی که علاوه بر مقرون‌به‌صرفه بودن، مقاومت بالا و منسجم‌تری نسبت به سایر سپتیک‌هایی که پیش‌تر معرفی کردیم دارد. یکی دیگر از مزیت‌های این نوع از سپتیک نیز، توانایی تهیه آن در ابعاد موردنظر و به عبارتی دیگر، سفارشی‌سازی است. همچنین لازم است بدانید که خود این سیستم‌های فایبرگلاس نیز، به دو دسته تقسیم می‌شوند: تانک فایبرگلاس با مخزن SMC و تانک فایبرگلاس با مخزن GRP.

• سپتیک فولادی

در این نوع از سپتیک، مخازن و لوله‌ها از فولاد ساخته می‌شوند. عمر مفید این نوع، حدود 25 سال بوده و همان‌طور که مشخص است، به نسبت سپتیک پلاستیکی، از عمر کمتری برخوردار است. علت این موضوع، خوردگی فلز فولاد در گذشت زمان است که حتی ممکن است به نشت فاضلاب نیز منجر شود. با این حال، مخازن فولادی از مقاومت خوبی در برابر تغییرات آب و هوایی برخوردار هستند.

سپتیک فاضلاب از چه اجزایی تشکیل شده است؟

 در این قسمت، به معرفی اجزای تشکیل‌دهنده سیستم سپتیک می‌پردازیم. بهتر است پیش از خرید سپتیک فاضلاب ، با این اجزا و اصطلاحات مربوط به آن آشنایی کافی پیدا کنید.

• ورودی فاضلاب: این بخش، از لوله‌ای معمولاً پلاستیکی، مانند لوله پلیکا تشکیل شده که فاضلاب را به داخل مخزن منتقل می‌کند. قطر متداول لوله ورودی، به طور متداول 110 است؛ با این حال، امکان سفارش در ابعاد دلخواه نیز وجود دارد. اتصالات این بخش نیز، اغلب با رینگ و فلنج انجام می‌شوند.
• مخزن اولیه: این مخزن، مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بخش یک سیستم سپتیک فاضلاب است، به‌طوری که حدود 70 درصد سیستم را شامل می‌شود. مخزن اولیه، فرصت ته‌نشین شدن فاضلاب و جداسازی مواد جامد و معلق آن را فراهم می‌کند که به تصفیه بهتر می‌انجامد.
• دیواره‌های جداکننده: اصلی‌ترین وظیفه این بخش، جلوگیری از نفوذ انواع روغن، چربی و لجن، به مخزن دوم سیستم سپتیک است. علاوه بر این، دیوار جداکننده امکان تقسیم‌بندی سطح داخلی تانک را نیز فراهم می‌کند. از نام‌های متداول دیگری که برای این بخش استفاده می‌شود، می‌توان به بافل، بفل میانی و دیوایدر میانی نیز اشاره کرد.
• مخزن ثانویه: فاضلاب، پس از ته‌نشینی در مخزن اولیه، به مخزن ثانویه منتقل می‌شود؛ بنابراین این مخزن، شامل فاضلاب نیمه تصفیه‌شده‌ای است که مواد قابل ته‌نشین شدن ندارد. این بخش، از تانک کوچک‌تری برخوردار بوده و تقریباً 30 درصد سیستم سپتیک را در بر می‌گیرد.
• خروجی هوا: این قسمت که معمولاً با اصطلاح ونت شناخته می‌شود، به دو صورت صاف یا خمیده، در بخش بالایی تانک سپتیک نصب می‌شود. وظیفه ونت، تهویه و خارج‌کردن گازهایی است که در اثر تصفیه فاضلاب تولید می‌شود؛ گازهایی مانند متان و هیدرو سولفور.
• دریچه منهول: این قسمت نیز در بخش بالایی تانک‌ها و معمولاً به صورت دو عددی نصب می‌شود. دریچه منهول یا آدم‌رو، اغلب برای عبور و مرور تکنسین مربوطه به داخل تانک، برای چک‌کردن آن، نصب‌کردن تجهیزات، تعمیر و یا تخلیه تانک استفاده می‌شود.
• خروجی فاضلاب: آخرین بخش از سیستم سپتیک فاضلاب، خروجی آن است. این بخش، از یک لوله زانو دار تشکیل شده تا مانعی برای خروج چربی به داخل چاه جذبی باشد. اتصالات خروجی نیز مانند ورودی، با رینگ و فلنج انجام می‌شوند.

خرید سپتیک فاضلاب برای چه مکان‌هایی پیشنهاد می‌شود؟

موارد استفاده از سپتیک فاضلاب، بسیار متنوع بوده و واحدهای مختلف خانگی، صنعتی و بهداشتی را شامل می‌شود. لازم به ذکر است که سیستم سپتیک، فقط برای مناطقی که به لوله‌های شهری دسترسی ندارند استفاده نمی‌شود؛ بلکه در مکان‌هایی با فاضلاب زیاد نیز، جهت تصفیه اولیه یا همان نیمه تصفیه‌کردن هم استفاده می‌شود.

به عبارتی دیگر، مکان‌هایی مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، مجتمع‌های تجاری، اداری، مسکونی و… به دلیل شیوه‌نامه سازمان حفاظت از محیط‌زیست و شهرداری، مجبور به استفاده از سپتیک تانک هستند. علت این امر نیز، سهولت تصفیه سیستم اصلی فاضلاب شهری، در مواردی است که فاضلاب بیش از حد تولید می‌شود.

علاوه بر مواردی که گفته شد، خرید سپتیک فاضلاب، یکی از ضروریات مناطق روستایی، شهرک‌های ویلایی و یا کمپ‌های تفریحی نیز هست. این مکان‌ها، به علت دور بودن از شهر و یا تولید فاضلاب بیشتر، قطعاً به یک سیستم سپتیک فاضلاب احتیاج دارند.

موارد استفاده از سیستم سپتیک چیست؟

علاوه بر مکان‌هایی که به دلیل فاضلاب زیاد و یا دور بودن از محدوده شهری به سیستم سپتیک نیاز دارند، این سیستم در موارد دیگری نیز کاربرد دارد که اغلب با موضوع بهداشت سروکار دارند. حفظ سلامت جامعه، همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده و یکی از راه‌های تأمین آن، تصفیه صحیح فاضلاب است.

به عبارتی دیگر، فاضلاب اگر پیش از واردشدن به آب‌های زیرزمینی تصفیه نشود، انواع مختلفی از باکتری‌ها، ویروس‌ها، میکروب‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا را به انسان منتقل می‌کند. به همین دلیل است که اغلب در مکان‌هایی که حفظ بهداشت و سلامت در آنها مهم است، سیستم سپتیک فاضلاب نیز به کار می‌رود.

انواع لوله‌های مورداستفاده در سپتیک تانک

همان‌طور که مخازن سپتیک فاضلاب از انواع مختلفی برخوردار بوده، لوله‌های مورداستفاده در این سیستم نیز، انواع مختلفی را شامل می‌شوند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.

لوله کاروگیت جهت ورودی یا خروجی فاضلاب

لوله کاروگیت  یا همان Corrugated Pipe، لوله‌هایی از جنس پلاستیک پلی‌اتیلن هستند که به دلیل طول عمر بالا، دوام، مقاومت، انعطاف‌پذیری مناسب و سبک‌وزن بودن، در صنایع مختلفی از جمله انتقال فاضلاب استفاده می‌شوند. از لحاظ ظاهری، لوله‌های مدل کاروگیت، به شکل مارپیچی بوده و سطح داخلی آنها نیز، آبی یا در اغلب موارد زرد است.

از کاربردهای کاروگیت می‌توان به مواقعی اشاره کرد که نیروی فشاری‌ای جهت انتقال فاضلاب وجود ندارد؛ زیرا این لوله‌ها برای انتقال، از گرانش زمین استفاده می‌کنند. همچنین لازم به ذکر است که سطح مارپیچی منحصربه‌فرد این نوع از لوله، باعث جلوگیری از انباشته‌شدن ضایعات و چسبیدن آنها به دیواره داخلی می‌شود. از مزیت‌های لوله‌های کاروگیت، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سبک‌وزنی و حمل‌ونقل راحت
• انعطاف‌پذیری و عمر مفید بالا
• نصب راحت به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری
• ضریب اصطکاک پایین و در نتیجه، حرکت روان مواد داخل آن
• امکان جوش‌دادن پلاستیک
• قیمت مقرون‌به‌صرفه
• مقاومت در برابر عوامل محیطی از جمله سایش یا تغییر دما
• مقاومت در برابر عوامل شیمیایی، خوردگی و اشعه‌های مضر خورشید
• تحمل فشار خارجی در زیرزمین
• دوام محل اتصالاتی که جوش داده شده‌اند (به دلیل یکسان بودن متریال لوله و اتصالات)

لوله پلیکا

قطعاً یکی از نام‌آشناترین لوله‌های پلاستیکی بین ایرانیان، لوله پلیکا یا همان U-PVC است. این نوع از لوله، از مواد پی‌وی‌سی تولید می‌شود که در صنایع بسیار متنوعی مانند ساختمان‌سازی، کشاورزی، آب شرب و حمل‌ونقل فاضلاب کاربرد دارد.

لوله‌های پلیکا از لحاظ ظاهری، در رنگ‌های سفید یا خاکستری موجود بوده و سطح صافی دارند. پلیکا، از نظر وزن نیز، جزو سبک‌ترین لوله‌های موجود در بازار است که همین موضوع، آن را مقرون‌به‌صرفه می‌کند. هرچند اوج محبوبیت استفاده از پلیکا به دهه 60 بر میگردد، اما همچنان به دلیل مزیت‌های فراوانی که دارد، جزو اولین انتخاب‌ها برای سیستم تصفیه فاضلاب است. این مزیت‌ها، شامل موارد زیر می‌شوند:

• مقاومت بالا در برابر خوردگی
• مقاومت بالا در برابر عوامل شیمیایی
• مقاومت بالا در برابر ضربه
• عایق حرارتی مناسب
• ضریب اصطکاک پایین و مقاومت در برابر جریان
• انعطاف‌پذیری بالا
• وزن سبک

جمع‌بندی

یکی از روش‌های تصفیه و انتقال فاضلاب، سیستم سپتیک فاضلاب است که مزایای زیادی همچون حمل‌ونقل آسان، نصب آسان، هزینه مناسب، طول عمر بالا، قابلیت استفاده به‌صورت زیرزمینی، مقاومت و استحکام بالا، قابلیت سفارشی‌سازی و… را دارد.