۱۵ روش خلاصه نویسی سریع و آسان؛ از مبتدی تا حرفه ای

به گزارش پارت نیوز؛ روش خلاصه‌نویسی یکی از مهارت‌های مهم برای یادگیری و یادآوری مطالب درسی است. در اینجا برخی از روش‌های مؤثر برای خلاصه‌نویسی درس‌ها را معرفی می‌کنم:

۱۵ روش خلاصه نویسی

در این بخش، پنج روش ساده و کاربردی برای خلاصه نویسی را بررسی می‌کنیم. این روش‌ها برای انواع مختلف متون، از مقالات علمی گرفته تا مطالب روزمره، قابل استفاده هستند.

روش توصیفی GMG

می‌خواهید سریع به جواب سوال برسید؟ روش GMG بهترین انتخاب است! در این روش، به جای اینکه مثل یک رمان تمام مراحل را توضیح دهید، فقط نتیجه نهایی را می‌نویسید. مثلاً در ریاضی به جای اینکه همه مراحل حل یک معادله را بنویسید فقط جواب نهایی را یادداشت می‌کنید. این روش برای درس‌های حفظی هم کاربرد دارد. مثلاً به جای اینکه تمام جزئیات یک رویداد تاریخی را بنویسید، فقط نتیجه نهایی آن رویداد را یادداشت می‌کنید.  GMGمخفف عبارت Give Me the Gist به معنی «اصل مطلب را به من بده» است. این روش، بسیار سریع و نتیجه‌محور است.

روش خلاصه برداری FTF

در روش FTF، ما یک داستان را به سه قسمت اصلی تقسیم می‌کنیم: اول، بعد و آخر. این روش برای داستان‌هایی که دارای رویدادهای پشت سر هم هستند بسیار مفید است.

• First. چه شد؟ به این سوال با ذکر تمام جزئیات لازم مانند شخصیت‌ها، زمان و مکان پاسخ داده می‌شود.
• Then. رویدادهای متعاقب رویدادهای اصلی، یعنی قبل از وقوع رویداد نهایی چه بودند. در این مرحله به تشریح فرآیند می‌پردازیم.
• Finally. نتیجه‌ی نهایی کل فرآیند چه بود؟

نقشه ذهنی (Mind Mapping)

در این روش مطالب درسی را به صورت تصویری و با استفاده از دایره‌ها، خطوط و شاخه‌ها خلاصه می‌کنید. این کار باعث می‌شود که ارتباطات بین مفاهیم مختلف بهتر قابل درک باشد. به عنوان مثال، یک مفهوم اصلی را در وسط بنویسید و مفاهیم فرعی را به آن متصل کنید.

خلاصه نویسی به روش SAAC

این روش برای خلاصه برداری از تمامی انواع متون از داستان تا مقالات علمی یا سخنرانی‌های از پیش ضبط ‌شده مناسب است. SAAC مخفف چهار کلمه زیر است:

• State. عنوان مقاله یا موضوع آن
• Assign. نویسنده یا شخصیت‌های اصلی متن
• Action. اقداماتی که در طول متن تشریح شده‌اند. شامل شرح نکات و شواهد آنها
• Complete. نتیجه‌ای که از مرحله‌ی قبل به دست آمده و نتیجه‌گیری منطقی از دو مرحله‌ی آخر. (به‌عنوان مثال با انجام دادن اقدامات X، نتیجه‌ی Y حاصل می‌شود).

این روش برای دانش‌آموزان مناسب است و به آنها کمک می‌کند ترکیبی از داده‌های توصیفی را در کنار داده‌های بسته مانند نام و موضوع مقاله به‌خاطر بسپارند

روش خلاصه نویسی SWBST

این روش خلاصه‌سازی، برای داستان‌ها مناسب است. SWBST مخفف عبارت Somebody Wanted But So Then به معنی «شخصی می‌خواست، اما پس از آن …» است. از این روش می‌توانید برای دادن لحن داستانی به متن خود نیز استفاده کنید. ابتکاری که به‌خصوص برای خلاصه‌سازی متن برای کودکان می‌تواند جذاب باشد. مراحل این روش به شرح زیر است:

• S: معرفی شخص اصلی داستان
• W: موضوعی یا اقدامی که شخصیت اصلی قصد انجام آن را دارد
• B: مشکلی یا چالشی که شخصیت اصلی با آن مواجه می‌شود
• S: راه‌حلی که برای حل مشکل پیشنهاد می‌شود
• T: نحوه‌ی حل مشکل و نتیجه‌گیری

روش خلاصه نویسی پاراگرافی

در این روش، پس از مطالعه هر بخش از متن، نکات اصلی و مهم را به صورت پاراگرافی کوتاه و با جملات خودتان یادداشت می‌کنید. این کار باعث می‌شود که مطالب را با زبان ساده‌تر درک کرده و در ذهن شما بهتر باقی بماند.

روش پنج W و یک H

ن روش خلاصه نویسی با پرسیدن ۶ سوال زیر شروع می‌شود:

• چه کسی (Who)
• چه چیزی (What)
• چه زمانی (When)
• چه مکانی (Where)
• چرا (Why)
• چطور (How)

این روش برای متن‌هایی مناسب است که شخصیت‌محور هستند. یعنی درباره‌ی افراد نوشته شده‌اند. به‌عنوان مثال، در درس تاریخ به‌خوبی می‌توان از آن استفاده کرد. با پاسخ به هریک از این سوالات، روند اتفاقات مشخص می‌شود. این روند معمولا به شکل زیر است:

درباره‌ی چه کسی صحبت می‌کنیم؟ او چه کارهایی انجام داده یا یا وقایع مربوط به او چیست؟ این وقایع چه زمانی و کجا اتفاق افتاده‌اند؟ دلیل وقایع چه بوده یا شخصیت اصلی، چرا دست به اقدامات مورداشاره زده یا آن اتفاقات برای او افتاده است؟ درنهایت نیز باید به روند اتفاقات و چگونگی وقوع آنها بپردازید.

 روش استفاده از کلمات کلیدی

در این روش، به جای نوشتن جملات کامل، تنها کلمات کلیدی و واژه‌های اصلی را می‌نویسید.این کلمات کلیدی می‌توانند شما را به یاد اطلاعات کامل بیندازند و از یادگیری مفهومی به شما کمک کنند.این روش برای خلاصه‌نویسی دروس تئوری و حفظی مفید است.

روش خلاصه نویسی قیف

در این روش، ابتدا اطلاعات کلی و جامع را یادداشت می‌کنید، سپس به تدریج به نکات و جزئیات خاص‌تر می‌پردازید. به این صورت که ابتدا یک دید کلی از مبحث به دست می‌آورید و سپس به تدریج جزئیات بیشتری را اضافه می‌کنید.

 روش خلاصه نویسی سوال و جواب

ابتدا سوالاتی از متن درس خود تهیه کرده و سپس پاسخ‌های آن‌ها را یادداشت می‌کنید. این کار می‌تواند باعث درک بهتر مطالب شود و ذهن شما را درگیر تفکر و تحلیل کند.

خلاصه‌نویسی با استفاده از نمودارها و جداول

برای دروس کمّی یا ساختار پیچیده، استفاده از نمودارها و جداول می‌تواند به خلاصه‌نویسی کمک زیادی کند. این روش به ویژه برای دروس ریاضی، فیزیک یا دروس مشابه که داده‌ها و روابط بین آنها مهم است، بسیار مفید است.

روش خلاصه نویسی مطالعه فعال (Active Reading)

در این روش، هنگام مطالعه، خط به خط یا پاراگراف به پاراگراف نکات مهم را می‌نویسید. با این کار شما در هنگام خواندن به صورت فعال درگیر مطالب می‌شوید و مطالب به یادگیری شما نزدیک‌تر می‌شود.

استفاده از سیستم‌های اختصاری

برای سرعت‌بخشی در نوشتن، می‌توانید از اختصارات و نمادهای خاص استفاده کنید. این کار باعث می‌شود که به سرعت مطالب را یادداشت کنید بدون اینکه چیزی از قلم بیافتد.

 روش خلاصه نویسی فشرده‌سازی (Compression)

در این روش، شما متن درس را به حداقل کلمات ممکن فشرده می‌کنید. برای این کار نیاز به درک عمیق از مطالب و توانایی استخراج نکات اصلی دارید.

روش دو مرحله‌ای (Two-step method)

ابتدا نکات اصلی و کلیدی را می‌نویسید، سپس در مرحله دوم، به جزئیات و توضیحات اضافه می‌کنید. این روش کمک می‌کند که ابتدا به صورت کلی به مباحث نگاه کنید و سپس جزئیات آن‌ها را بررسی کنید.

چگونه خلاصه نویسی کنیم؟

خلاصه نویسی هر متنی، چه داستان باشد چه مقاله، ۶ مرحله ساده دارد:

• اول: متن را خوب بخوان
• دو: مهم‌ترین نکاتش را پیدا کن و بنویس
• سه: بعد برای هر نکته، دلیل و مدرک بیار
• چهار: حالا با این اطلاعات، خلاصه خودت رو بنویس
• پنج: طوری که ساده و روشن باشه
• شش: یادت باشه چند تا مثال یا تاریخ هم بیاری تا بهتر یادت بمونه
• هفت: همه چیز رو جمع‌بندی کن و نتیجه گیریت رو بنویس

باید ها و نباید ها در خلاصه نویسی

• پیش‌خوانی را فراموش نکنید
• از توضیح اضافی بپرهیزید
• حتما خلاصه خود را پس از نوشتن بازخوانی کنید
• از جذابیت تصویری غافل نشوید

نتیجه گیری

خلاصه نویسی یک مهارت اساسی است که در زندگی شخصی و حرفه‌ای ما نقش مهمی ایفا می‌کند. با انتخاب روش مناسب و تمرین مداوم، می‌توانیم به طور موثر حجم زیادی از اطلاعات را پردازش و حفظ کنیم. روش‌های مختلفی برای خلاصه نویسی وجود دارد که هر کدام برای نوع خاصی از متن و هدف مناسب است. با تطبیق روش با متن و هدف، می‌توانیم به درک عمیق‌تری از مطالب دست پیدا کنیم و بهره‌وری خود را افزایش دهیم. خلاصه نویسی نه تنها به ما کمک می‌کند تا اطلاعات را بهتر به خاطر بسپاریم، بلکه به تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی و نوشتن نیز کمک می‌کند.

سوالات متداول

 هدف از خلاصه نویسی چیست؟

با توجه به متن مقاله، خلاصه نویسی در راستای نوشتن نکات کلیدی به زبان ساده و خلاصه انجام می گیرد تا در زمان مورد نیاز به راحتی قابل مرور باشد.

روش های خلاصه نویسی یه چه صورتی است؟

با توجه به متن مقاله، خلاصه نویسی از روش هایی مانند یادداشت برداری کرنل، سرفصل نویسی و … انجام پذیر است. توضیحات بیشتر در متن مقاله قرار دارد.

چه زمانی اهمیت خلاصه نویسی مورد توجه قرار می گیرد؟

اهمیت خلاصه نویسی زمانی مشخص می شود که نیاز به مرور و جمع بندی دارید، اما فرصت کافی برای مطالعه کامل نداشته باشید. توضیحات بیشتر در متن مقاله موجود می باشد

انتهای مطلب/ ی.ر