معرفی قدیمی ترین بازارهای استان گلستان + عکس

به گزارش پارت نیوز؛ در این مقاله در نظر داریم تا شما را با جاذبه‌های تاریخی، گردشگری و همین‌طور بازارهای استان گلستان آشنا کنیم. در ابتدا به بازار نعل‌بندان یا بازار قدیمى گرگان که از جاذبه  و مکان‌های دیدنی گرگان محسوب می‌شود، می‌پردازیم. این بازار از نظر سبک معمارى در رده زیباترین بازارهاى شمال ایران قرار می‌گیرد. قدمت این بازار ارزشمند تاریخی به سال ۳۷۵ هجری قمری در دوره عباسیان بازمی‌گردد.

معرفی استان گلستان

استان گلستان به دلیل تنوع جغرافیایی و قدمت تاریخی دارای توانمندی‌های گردشگری متعددی می‌باشد. همانند برج‌های تاریخی، مدارس قدیمی، امامزاده‌ها و مقبره مشاهیر، تپه‌های باستانی، غارها، ذخیره‌گاه‌های جنگلی، پارک‌های طبیعی و ملی، دهکده‌های ییلاقی، تالاب‌های بین‌المللی، خلیج، آبشارها و چشمه‌ها و گل‌افشان‌ها داراست. همچنین وجود آیین‌ها و مراسم گوناگون آداب و فرهنگ قومیت‌های ساکن، استان، صنایع دستی و سوغات محلی و بازارهای هفتگی از دیگر زمینه‌های جذب مسافران و گردشگران در این استان است.

قدمت زیاد بازارهای استان گلستان تنوع چشمگیری را در انواع محصولات از دیرینه تاکنون رقم زده است. بازارها به‌صورت دائمی و هفتگی وجود دارند، نوعی بازار به نام بازار روز در این استان دایر است که در روزهای مختلفی از هفته برپا می‌شود و بازاریان محصولات غذایی تازه و یا محصولات دیگر خود را به فروش می‌رسانند.

قدیمی ترین بازارهای استان گلستان

گرگان دو بازار تاریخی دارد، که بافت تاریخی خود را حفظ کرده است و هنوز به‌عنوان یکی از بازارهای فعال محلی جنب‌و‌جوش گسترده‌ای دارد.یکی از این بازارها  بازار نعل‌بندان است و بازار دیگر در گنبد واقع شده است بازار روس‌ها نام دارد.

بازارهای استان گلستان از نظر سبک معماری و راسته‌های مربوطه یکی از زیباترین بازارهای استان گلستان و منطقه شمال ایران محسوب می‌شود. این بازار محلی برخلاف دیگر بازارهای قدیمی ایران، سرپوشیده نیست و راسته پیچ در پیچی دارد که در دو طرف آن دکان‌ها صف‌کشیده‌اند و با سقف‌های شیروانی خود یادآور باران‌های همیشگی شمال هستند. وجه ‌تمایز بازار قدیم گرگان با سایر بازارهای سنتی کشور را می‌توان روباز بودن آن بیان کرد و شاید علت این امر نوع خاص معماری یا شرایط اقلیمی آن زمان بوده است.

امروزه این بازار یکى از مراکز مهم عرضه انواع محصولات بومى و غیربومى است و محصولات صنایع‌دستی آن، به‌ویژه دست‌بافت‌های ترکمنى بسیار محبوب و مشهور هستند.

بازار نعل‌بندان در قرن چهارم احداث شده است و از گذشته‌ تاکنون قلب تپنده شهر گرگان بوده است.

کتاب احسن الطوانین درباره این بازار تاریخی نوشته است:

از قدیمی‌ترین بازارهای استان گلستان که در استرآباد واقع شده است، بازار نعل‌بندان است. از میان این بازار که در میان شهر واقع شده است، نهر آب عبور می‌کند.

اسدالله معطوفی محقق گرگانی با ذکر نوشته‌ مقدسی می‌گوید:

ازاین‌رو با توجه به نوشته مقدسی، بازارچه نعل‌بندان گرگان حداقل بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد.

اگر مرکزی مهم و تاریخی را بخواهیم برای دادوستد نام ببریم، قطعا نام بازار نعل‌بندان به میان می‌آید.

بازار نعل‌بندان در گذشته از جمله مراکز مهم دادوستد کالا، توزیع و نشر افکار و عقاید فرهنگی، اجتماعی بود و بر اثر گذشت زمان و عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تحول یافت و شکل و بافت قدیمی بازارهای استان گلستان و بافت تاریخی خود را از دست داد.

بازار نعل‌بندان چه بخش هایی دارد؟

جنوب بازار نعل‌بندان به خیابان امام خمینی محدود می‌شود و از سمت غرب نیز به محله سرچشمه می‌رسد. همانند بسیاری از بازارهای سنتی این بازار نیز از راسته‌های مختلفی تشکیل شده است. تعداد غرفه‌ها و مغازه‌ای آن به حدود ۱۵۰ تا می‌رسد.

در محدوده بازار قدیم نعل‌بندان، مدرسه محسنیه، سادات، کاروان‌سراهای حاج امین الاضرب، کاروانسرای حاج محمد تقی خان هزار جریبی، حمام درب نو و سقاخانه حضرت عباس (ع) وجود داشت که با گذشت زمان فقط اسمی از آن‌ها مانده است. از بناهای مهم و تاریخی داخل بازار نعلبندان می‌توان به حمام قاضی، مسجد جامع، تکایای قدیمی، آب‌انبار و عمارت محمدشاه اشاره کرد. در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی خیابان امام خمینی از وسط میدان رد شد و نعل‌بندان را به دو قسمت شمال و جنوب تقسیم کرد.

در حال حاضر، بازار  نعل‌بندان محصولات متنوعی از مواد خوراکی را عرضه می‌کند و هر روزه اهالی شهر، بخش اعظم مایحتاج روزانه خود را از آن می‌خرند. تره‌بارها و میوه‌فروشی‌ها هر روز سبزی‌ها و میوه‌های تازه می‌فروشند و در این میان بازار ماهی‌فروش‌ها نیز بسیار شلوغ و پویا است. این بازار به‌ویژه در روزهای نوروز رونق ویژه‌ای پیدا می‌کند و بسیاری از مردم گرگان و حتی شهرهای اطراف، آجیل سفره عید خود را از آنجا تهیه می‌کنند.

این بازار چندین راسته مختلف دارد که با فرعی‌هایی به یکدیگر متصل شده‌اند و مردم زیادی در آنجا مشغول به کسب‌و‌کار هستند. در این بازار حدود ۱۵۰ مغازه فعالیت می‌کنند. البته به این تعداد باید گاری‌هایی را نیز اضافه کنید که در بازار رفت و آمد دارند و اجناس خود را می‌فروشند. از کالاهای مهمی که در بازارهای استان گلستان عرضه می‌شود، پوشاک است؛ خصوصا بزازی‌های زیادی در قسمت آغازین بازار قرار دارند و این بازار یکی از مراکز عمده فروش پارچه محسوب می‌شود.

جایگاه بازار روز در بازارهای استان گلستان

بازار روز مردم بومی به ویژه کشاورزان و صاحبان حرف و صنایع روستایی از شهرهای مختلف در آن شرکت می‌کنند و فرآورده‌ها و تولیدات خود را به خریداران عرضه می‌کنند.این بازار در شهرهای مختلف استان گرگان برپا می‌شود.

پیشینه چهارشنبه‌بازار در  بین بازارهای استان گلستان

بازارهای هفتگی از دیر باز در شهرهای بندرترکمن و آق‌قلا دایر بوده ولی امروزه در اکثر شهرهای استان در سطح بسیار وسیع دایر و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته است، بازار دائمی و قدیمی گرگان به بازار «نعلبندان» معروف است و در داخل بافت قدیمی شهر گرگان قرار دارد.

بیش از یک دهه از ایجاد یک بازار خودجوش محلی به نام چهارشنبه بازار در گرگان می‌گذرد، این بازار ابتدا به نام جمعه بازار در خیابان امام، مکان بازار سنتی گرگان توسط دستفروشانی شکل گرفت که از فرصت تعطیلی جمعه برای عرضه کالای خود استفاده می‌کردند. با گسترش این بازار و ایجاد ترافیک، جمعه بازار به ۳۰ متری گرگان‌ جدید منتقل شد و در سال‌های اخیر با تغییر روز آن به چهارشنبه، در محل دایمی و محوطه آماده‌سازی شده توسط شهرداری در بلوار غدیر استقرار یافته است.

به تدریج و با ایجاد مکان دایمی، چهارشنبه بازار گرگان مکانی برای عرضه هفتگی کالاهای مختلف از جمله تره بار و محصولات کشاورزی شده است، کالاهای عرضه شده در این بازار، معمولا کالاهای ارزان قیمت‌تر و نیازمندی‌های روزمره شهروندانی است که این بازار را مکانی برای دستیابی به مشخصه صرفه اقتصادی برای خانواده خود می‌دانند.

بسیاری از شهروندان نیز به علل اجتماعی و جذابیت‌های بازارهای هفتگی بدون هدف خرید کالایی خاص به این بازار می‌آیند و البته چه بسا که دست پر از این بازار خارج شوند. طیف دلال و خرده فروش در این بازار بیشتر به چشم می‌خورد که به این موضوع کمتر پرداخته شده است.

عدم برپایی سازه­های ساده و سبک و قابل اطمینان برای غرفه‌های عرضه کالا است که باعث زیبایی این بازار شده است. حال آن که غرفه‌های دست‌ساز فروشندگان نمای ناهمگونی به این بازار بخشیده است. صرفه نظر از توجیه اقتصادی این کار برای شهرداری گرگان، یک معماری زیبا و به صرفه برای ایجاد غرفه‌هایی همگون، ساده و سبک، علاوه بر حل مشکل این بازار در روزهای بارانی، می‌تواند به‌منظور دیگری نیز استفاده شود.

از ویژگی‌های بازارهای استان گلستان که به صورت محلی برگزار می‌شود تنوع در خوراکی‌های خانگی است که شامل فروش انواع نان‌ها و شیرینی‌های محلی می‌شود؛ محصولاتی که از روستاهای اطراف آورده می‌شوند. به‌عنوان مثال از روستای مشهور زیارت که نان‌های پخته شده در تنور را برای فروش می‌آورند تا انواع ترشی‌های محلی که فوت و فن درست کردن آن‌ها را زنان می‌دانند برای فروش به عرضه می‌گذارند.

صنایع دستی نیز مانند لباس‌های محلی و پارچه‌های دستباف، همین‌طور اجناس دستبافت ترکمنی در این بازار فروخته می‌شوند. از آنجا که این استان از بیشترین تنوع فرهنگی و قومی برخوردار است، تنوع صنایع‌دستی و خوراکی‌های عرضه شده در این بازار نیز کاملا متمایزکننده‌ی بازارهای استان گلستان است.

دوشنبه بازار در استان گلستان

برای کسانی که به دنبال خرید صنایع دستی ترکمن‌ها هستند، دوشنبه بازار ترکمن را پیشنهاد می دهیم؛ بازاری در ابتدای ورودی شهر که محل عرضه انواع تولیدات صنایع دستی ترکمن هاست. در این بازار می‌توانید انواع زیورآلات ترکمن، پارچه، روسری، مانتو و بسیاری دیگر را بیابید.

بازار بندرترکمن

بازارهای استان گلستان که به‌صورت هفتگی در شهرهایی مانند بندر ترکمن و آق‌قلا برپا می‌شوند دارای پیشینه بیشتری هستند اما بازار هفتگی گرگان هم از همان ابتدا مورد استقبال شهروندان این شهر قرار گرفت، به‌ویژه، تجارت چمدانی در آن سال‌ها با ترکمنستان و وجود اجناس روسی ارزان‌قیمت عرضه‌شده که در پی گشایش مرزها و استقلال کشورهای آسیای میانه صورت گرفته بود و نیز بازار عرضه جانوران زنده از شاخص‌های جذاب این بازار بود.

بازار آق قلا

پنجشنبه‌بازار آق‌قلا بازاری فرهنگی نیز هست که در آن می‌توان بافرهنگ مردم منطقه آق قلا و صنایع‌دستی آن‌ها آشنا شد. این اجناس شامل صنایع‌دستی و محصولات زراعی مردم محلی است.در حال حاضر پنجشنبه‌بازار آق قلا با حدود ۹۸۰ غرفه از امکاناتی چون پارک کودک برخوردار است. این بازار هفتگی در خیابان کشتارگاه هر پنجشنبه فعال است و مردم اجناس خود را به فروش می‌رسانند.

انتهای مطلب