آشنایی با رایج ترین آسیب های ورزشی+ راه درمان
اقدامات لازم و اولیه پس از وقوع آسیب های ورزشی چیست؟
به گزارش پارت نیوز؛ آسیب های ورزشی از بزرگ‌ترین مشکلات ورزشکاران اعم از حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای هستند. این آسیب‌ها سبب کاهش آمادگی جسمانی و ترس ذهنی می‌شوند. در برخی موارد نیز می‌توانند فرد ورزشکار را از چند هفته تا چند سال ؛ حتی تا پایان عمر از ورزش دور کنند.
در مقاله در مورد آسیب های ورزشی می‌خواهیم به شما بگوییم اولا آسیب ورزشی چیست؟ شایع‌ترین آسیب های ورزشی کدام هستند؟ راه درمان این آسیب ها چیست و چه بایدها و نبایدهایی برای بهبود آسیب خود دارید.
فهرست
آسیب ورزشی چیست؟
آسیب های ورزشی یا همان صدماتی ورزشی به جراحاتی گفته می‌شود که در هنگام تمرین یا مسابقه برای ورزشکاران پیش می‌آید. کودکان در این زمینه بیشتر در معرض آسیب هستند ولی بزرگ‌سالان نیز همواره در معرض آسیب ورزشی می‌توانند باشند. آسیب‌های حاد به‌طور ناگهانی اتفاق می‌افتد و صدمات سنگینی می‌زند مانند پارگی ربات ولی آسیب های مزمن طی زمان پیشرفت می‌کند و به آسیب جدی تبدیل می‌شود.
شایع‌ترین آسیب های ورزشی
در بدن انسان پنج ناحیه مستعد برای آسیب دیدگی وجود دارد؛ این نقاط جزو پرتنش‌ترین نقاط بدن هم هستند. از بین این پنج ناحیه نیز زانو با بیش از 50 درصد آسیب های ورزشی در رتبه اول حساسیت قرار دارد. شایع‌ترین نقاط بدن در آسیب های ورزشی به ترتیب اولویت تعداد دفعات برخورد در زیر آمده است:
- زانو
- شانه
- پا و مچ پا
- مفصل ران
- سر
کشیدگی عضلات و تاندون ها
در این نقاط حساس و پرتنش شایع‌ترین آسیب های ورزشی به شرح زیر است:
-
آسیب های عضلانی در ورزش
کشیدگی از شایع‌ترین آسیب های مرتبط با ورزش است؛ آسیبی که معمولا هر ورزشکاری در طول دوران ورزشی خود حداقل چند بار دچار آن می‌شود. هنگامی که در حال ورزش یا بازی هستید؛ شما در حال استفاده از حجم زیادی عضلات، ریز عضلات هستید به‌واسطه استفاده از آن‌ها تاندون‌ها و ربات‌های زیادی را درگیر می‌کنید. کافی است تا یک‌لحظه فشاری بیش از توان جسمانتان روی بخشی از عضلات بگذارید تا آن عضله یا تاندون‌های آن دچار کشیدگی شوند. این اتفاق می‌تواند آثار مخرب بیشتری هم داشته باشد و سبب پارکی ربات‌ها یا تاندون‌ها گردد.
از معروف‌ترین کشیدگی‌های ورزشی می‌توان به کشیدگی همسترینگ، کشیدگی عضلات کشاله ران و کشیدگی عضلات چهارگانه اشاره کرد.
باید توجه داشته باشید که تاندون‌ها فیبرهای همبندی هستند که باعث اتصال ماهیچه‌ها به استخوان می‌شوند. آن‌ها براثر کشش و پیچش آسیب می‌بینند و این آسیب با درد، اسپاسم، تورم و کاهش دامنه حرکت عضلات ناحیه صدمه‌دیده همراه است. به این آسیب‌ها به دلیل آنکه مربوط به عضلات بدن است؛ آسیب عضلانی در ورزش نیز می‌گویند.
-
آسیب تاندون معروف به رگ به رگ شدن
رگ به رگ شدن اصطلاحی است که برای کشیدگی و پارگی رباط‌های نزدیک به مفصل استفاده می‌شود. این اتفاق عموما براثر یک حادثه پیش می‌آید که طی آن کشش، فشار یا چرخش ناگهانی صورت می‌گیرد. این پارگی می‌تواند خفیف یا شدید باشد.
از علائم آن درد زیاد، تورم که معمولا شدید است و کبودی است. همچنین بسته به عضله آسیب‌دیده در انجام امور عادی زندگی نیز ممکن است با مشکل روبرو شوید.
این حالت به‌صورت عمومی در ورزش‌هایی با فشار بالا پیش می‌آید؛ ورزش‌هایی چون دویدن، پریدن یا بلند کردن اشیاء سنگین رخ می‌دهد. این موارد بیشتر در هنگام تغییر جهت ناگهانی بدن هم خیلی اتفاق می‌افتند. مخصوصاً در فصول سرد وقتی بیش از توان عضلانی آن را تحت فشار قرار می‌دهید به دلیل خستگی بیش از حد عضله فرمان پذیری خود را از دست می‌دهد و این اتفاق منجر به حادثه می‌شود. از علائم آن درد ناگهانی و تورم عضله؛ کاهش دامنه حرکتی فوری در ناحیه آسیب‌دیده است.
- نکته: کشیدگی‌ها به عضلات آسیب وارد می‌کنند اما رگ به رگ شدن باعث آسیب دیدن رباط می‌شود
-
آسیب های مربوط به زانو
بیشترین حجم آسیب دیدگی ورزشی مربوط به زانو است. این آسیب به‌طورمعمول زمانی پیش می‌آید که کاسه زانو به‌طور مداوم روی استخوان ساق پا کشیده ساییده شود یا با هم تنش داشته باشند. عموما این آسیب به سبب حرکت بالای سر اتفاق می‌افتد و سبب آسیب به بافت‌های کاسه زانو می‌شود. این آسیب‌ها باعث درد زیاد در منطقه زانو می‌شود. ورزش‌هایی نظیر تنیس، شنا، بسکتبال و والیبال معمولا می‌تواند باعث این نوع آسیب شود.
از شایع‌ترین این آسیب‌ها پارگی رباط صلیبی قدامی ACL ، پارگی غضروف و شکستگی و ساییدگی استخوان زانو است.
این صدمات عموما بسیار دردناک است؛ محدودیت حرکتی فراوانی ایجاد می‌کند و ممکن است برای اصلاح آن مجبور به جراحی شوید .
برای جلوگیری از این آسیب می‌توانید با گرم کردن، حرکات کششی و وضعیت بدنی خوب جلوگیری کنید.
-
آسیب زانوی جامپر
اسم دیگر این بیماری تاندونیت کشک است. این آسیب وقتی اتفاق می‌افتد که در بافتی که اتصال‌دهنده زانو و ماهیچه‌های ران را به ساق پا وصل می‌کند، صدمه‌ای واردشده باشد یا التهابی به وجود آید.
ورزش‌هایی مانند بسکتبال و والیبال ازجمله ورزش‌هایی است که این آسیب در آن متداول است.
البته کسانی اضافه‌وزن دارند و یا بر کسانی بر روی سطوحی مانند آسفالت یا موزاییک ورزش می‌کنند که سطوح سخت محسوب می‌شوند نیز به این عارضه دچار می‌شوند.
مهمترین علائم آسیب زانوی جامپر عبارت است از درد زانو که معمولاً درست زیر کاسه زانو است، ممکن است هنگام پریدن، زانو زدن یا بالا رفتن از پله ها هم احساس ضعف در زانو و یا سفتی در آن را احساس کنید که جزو علائم است.
-
آسیب پارگی ACL
در حقیقت رباط صلیبی قدامی مسئولیت اتصال ران به استخوان ساق پا را در زانو دارد؛ حرکات ناگهانی مانند توقف ناگهانی در شتاب بالا، چرخش ناگهانی بدن و یا انتقال وزن ناگهانی حتی فرود ناگهانی با ضربه شدید می‌تواند ACL را تحت فشار شدید قرار دهد یا حتی منجر به پارگی آن شود.
آسیب ACL از جمله جدی‌ترین آسیب های ورزشی است. این آسیب جزو آسیب های که در صورت بروز بهتر است به پزشک مراجعه کنید و پس از درمان دوره‌های فیزیوتراپی را آغاز نمایید تا به توانمند بخشی لازم برسد. علائم رایج پارگی ACL شامل صدای ترکیدن یا ترک خوردن، درد شدید و تورم است.
-
آسیب زانوی دونده
این آسیب یکی از آسیب‌های رایج در میان دوندگان و دوچرخه‌سواران است. در کنار ممکن است براثر ضربه به‌زانو یا ضربات سخت ناگهانی نیز پیش بیاید.
از علائم آن درد پشت کاسه زانو هست. به خصوص در زمانی که زانوی خود را خم می‌کنید این درد خود را بیشتر نشان می‌دهد. در این ناحیه امکان دارد ایجاد تورم شود، یا زمان خم شدن احساس کنید استخوان‌هایتان به هم ساییده می‌شود. این آسیب امکان دارد حاد باشد یا به‌صورت مزمن خود را نشان دهد.
-
آسیب معروف به شین اسپلینت
فاشیای پلانتار به التهاب یک تاندون خاص می‌گویند که در قوس کف پا قرار دارد. در صورت به وجود آمدن این التهاب با هر قدمی که برمی‌دارید درد شدیدی را متحمل خواهید شد. شین لسپلینت توصیف‌کننده التهاب ماهیچه‌ای ساق پا است که نشان‌دهنده استرس مکرر و از اثرات زیاد دویدن یا جای خالی دادن و توقف و شروع ناگهانی است. این دو آسیب معمولا در میان دوندگان، بازیکنان فوتبال و بسکتبال و اتفاق می‌افتد.
برای پیشگیری از آن می‌توانید با انجام حرکات کششی مناسب و استراحت متناوب از این عارضه جلوگیری می‌کند.
مهمترین علامت شین اسپلینت درد در ناحیه جلوی ساق پا در حین انجام ورزش است. درد معمولا با استراحت از بین می‌رود. این آسیب‌ها حاد هستند.
-
شکستگی؛ از سخت‌ترین آسیب های ورزشی است
ورزهایی که شدت زیاد دارند و پربرخورد هستند اغلب می‌توانند موجب شکستگی در استخوانی بدن شوند. این شکستگی عمدتا در دست یا پا اتفاق می‌افتد.این نوع آسیب موجب می‌شود که شما هفته‌ها بی‌حرکت باشید تا استخوان جوش بخورد.بسته به نوع شکستگی ممکن است نیاز به جراحی نیز پیدا کنید.در بیشتر ورزش‌ها چه حرفه‌ای چه آماتوری احتمال آسیب ورزشی و شکستگی وجود دارد. اما می‌توانید در ورزش‌های پر تماس از بالشتک‌های مناسب استفاده کنید و با گرم کردن بدن، تمرینات قدرتی و استقامتی سنگین برای قوی و انعطاف‌پذیر بودن عضلات برنامه‌ریزی کنید. ضمنا داشتن تکنیک مناسب برای کاهش آسیب شکستگی بسیار مهم است.
-
آسیب دررفتگی؛ آسیبی ساده اما پیچیده
در برخی موارد تشخیص دررفنگی از شکستگی بسیار سخت است؛ وقتی که نقطه انتهایی استخوان که متصل کنند آن به استخوان و عضلات دیگر است از منطقه طبیعی خود خارج شود آسیب دررفتگی اتفاق افتاده است. این آسیب درتمام ورزش‌های گروهی و تماسی رایج است.
از مهمترین علائم آن درد شدید، تورم، ناتوانی درحرکت دادن آن ناحیه و کبودی است. این آسیب از جمله آسیب‌های حاد است. توجه کنید برای برطرف کردن دررفتگی حتما به پزشک مراجعه کنید تا آسیب شدیدتر نشود.
-
سندرم پاتلوفمورال
برای حرکت کاسه زانو در انتهای استخوان ران چندین بافت به صورت همزمان فعالیت می‌کنند. درنتیجه فعالیت‌های که در آن دویدن و پریدن دارد به این بافت‌ها آسیب می‌رساند. سندروم کشکک رانی به این دلیل ایجاد می شود. انجام تمرینات مخصوص و فیزیوتراپی جهت تقویت عضلات چهارسر ران می تواند برای جلوگیری از این آسیب کمک کننده باشد.
-
آسیب کشیدگی همسترینگ از سخت ترین آسیب های ورزشی
درواقع همسترینگ مجموع سه عضله‌ای است که به عضلات پشت ران معروف‌اند. این عضلات زمانی کشیده می‌شود که بیش از توان از آن‌ها استفاده کنید یا در هنگام تمرین بیش‌ازحد کشیده شوند.
دوره نقاهت این آسیب بسیار زیاد است و ممکن است هفته‌ها طول بکشد که بتوانید به حالت عادی بازگردید.
تقریباً تمام ورزشکاران ممکن است در معرض آسیب همسترینگ باشند چون علت اصلی آن دویدن است.
از مهمترین علائم کشیدگی همسترینگ می‌توان به درد، کبودی، کاهش دامنه حرکت عضلات و عدم امکان راه رفتن صحیح اشاره کرد. این آسیب را می‌توانید بعد از بهبودی علائمی نظیر کبودی و تورم با فیزیوتراپی و ورزش‌های مخصوص برطرف نمایید.
-
آسیب کشیدگی کشاله ران
ماهیچه‌های داخل ران یا به‌اصطلاح عامیانه‌تر عضلات کشاله ران برای جمع کرد پا کاربرد دارند. آسیب کشاله از آسیب‌های مرسوم در ورزشکاران است و زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به‌طور ناگهانی تغییر مسیر دهد. معمولاً ورزشکارهایی که در رشته‌هایی نظیر هاکی، فوتبال و بسکتبال شرکت می‌کنند بیشتر در معرض این آسیب هستند. علائم کشش کشاله ران شامل درد شدید، تورم و کبودی در قسمت داخلی ران است.
-
آسیب های تاندون آشیل؛ پاشنه آشیل راه رفتن از مهمترین آسیب های ورزشی
از آسیب‌های معروف تاندون آشیل است. درواقع تاندون آشیل با بافتی ضخیم و طناب دار ماهیچه ساق را از قسمت پشتی ساق پا به پاشنه وصل می‌کند. این آسیب در ورزش‌هایی که به دیودن زیاد نیاز دارند رایج است؛ ازجمله این ورزش‌ها انواع دوهای نیمه استقامت و استقامتی است.
معمولا این آسیب به دلیل عدم انجام حرکات کششی کافی قبل از شروع تمرین یا مسابقه و یا استفاده نکردن از کفش متناسب با ورزشی که انجام می‌دهید اتفاق می‌افتد.
اگر پاشنه پای شما یا ساق پایتان در هنگام دویدن یا پیاده‌روی درد می‌کند؛ احتمالا پاشنه آشیل شما کش آمده است.
از علائم دیگر آن می‌تواند به تورم و احساس درد در لمس گرم باشد.
این آسیب ورزشی می‌تواند حاد یا مزمن باشد.
- آسیب پیچ‌خوردگی مچ پا
رباط‌های بیرونی پا جزو ضعیف‌ترین رباط‌های بدن هستند. درصورتی‌که مچ پای شما پیچ بخورد به‌احتمال‌زیاد این رباط‌ها دچار کشیدگی یا پارگی شده‌اند.
پیچ‌خوردگی درد زیادی به همراه دارد و اجازه نمی‌دهد شما به فعالیت روتین خود ادامه دهید. برای جلوگیری از تبدیل پیچ‌خوردگی به شکستگی پیشنهاد می‌کنیم فورا به پزشک مراجعه کنید.
- آسیب‌ها و صدمات کمر و سیاتیک
اعصاب سیاتیک در محور کمر به پا است و صدمات سیاتیک به هر دردی در این ناحیه اشاره می‌کند. ازجمله این آسیب‌ها آسیب به ستون فقرات مانند برآمدگی دیسک است که ممکن است به عصب سیاتیک فشار وارد کند و باعث درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن پا شود. این موارد علائم آسیب ورزشی سیاتیک است.
این آسیب معمولا در ورزش‌هایی که به چرخش بالاتنه نیاز دارند یا به‌صورت خمیده به جلو هستند پیش می‌آید. ورزشکاران رشته هایی نظیر دوچرخه سواری، دویدن، گلف و تنیس در معرض آسیب بیشتری در این زمینه هستند.
معمولا آسیب های سیاتیک یک طرف بدن را درگیر خود می‌کند و درصورت عدم توجه به موقع ممکن است به‌طرف دیگر نیز بزند. درصورتی‌که در حد اسپاسم کمر باشد می‌توان آن را با استراحت و داروهای ضدالتهابی مورد درمان قرار داد ولی اگر بر اثر دیسک کمر باشد باید حتما تحت نظر پزشک به فیزیوتراپی بپردازید.
-
آسیب تنیس البو یا همان آرنج تنیس بازان و گلف بازان از معروف ترین آسیب های ورزشی
تنیس البو جزو مصدومیت‌های بسیار دردناک است و زمانی اتفاق می افتد که بیش‌ازحد از آرنج استفاده کنید. درواقع عضلات تاندود آرنج به دلیل ضربات پشت هم در بک هند تحلیل می‌رود.
در گلف نیز آرنج گلف به خاطر التهاب اپیکوندیل شما ایجاد می‌شود. این مورد داخل آرنج فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در چنین وضعیتی باید در مرحله اول استراحت کنید و با یخ و داروهای ضدالتهاب شرایط را تحت کنترل دربیاوردید.
ممکن است به دلیل ضعف و سفتی در سایر نواحی بازو، گردن و قسمت بالای کمر، مشکلات مکانیکی زمینه‌ای وجود داشته باشد که فشار را به آرنج انتقال می‌دهد. با پیدا کردن آن می‌توانید مشکل را برطرف کنید.
- آسیب روتاتور کاف
آسیب دیگری که از آسیب‌های معروف است، مربوط به ناحیه‌ای در داخل شانه هست. روتاتور کاف وظیفه اش این است که به حرکت شانه کمک کند و در حقیقت آن را ثابت نگه دارد. عموما وقتی از این ناحیه مصدوم می‌شوید که اقدامات مشابه به‌دفعات تکرار شوند، مانند شنا، تنیس یا بیسبال.
ازجمله نشانه‌های این عارضه تورم در شانه، درد هنگام بلند کردن بازو و درد زمانی که می‌خواهید به پشت خود برسید است. این آسیب مزمن است.
-
ضربه مغزی
در ورزش‌هایی که تنش در آن‌ها زیاد است مانند فوتبال حوادثی مانند ضربه‌مغزی اتفاق می‌افتد. در این نوع مصدومیت ضربه باید به حدی شدید باشد که مغز در بابت جمجمه فرو برود. یا به بافت‌هایی که آن را آن را در جای خود نگه می‌دارند آسیب برسد. ضربه‌مغزی ممکن است خفیف تا شدید باشد، با علائمی از سردرد و سرگیجه گرفته تا خواب‌آلودگی و از دست دادن موقت هوشیاری.
در تمام موارد این چنین به سرعت به پزشک مراجعه نمایید اما خیلی نگران نباشید چرا که این ضربات معمولا با استراحت بهبود می یابند.
اقدامات لازم و اولیه پس از آسیب ورزشی چیست؟
روش RICE مخفف:
- استراحت
- قرار دادن یخ بر روی موضع
- فشرده‌سازی موضع
- در ارتفاع قرار دادن ناحیه آسیب‌دیده
باید توجه باشید که این روش درمانی برای آسیب‌های خفیف است . شما می‌توانید برای گرفتن بهترین نتیجه این روش را در 24 تا 36 ساعت اول پس از آسیب دنبال کنید. این روش باعث کاهش تورم و جلوگیری از درد و کبودی در موضع خواهد شد. این کار برای جلوگیری و کاهش زمان بهبودی در آسیب های ورزشی بسیار مفید است.
اما دقت داشته باشید هر یک از علائم زیر را در مشاهده کردید به‌صورت خود را به یک مرکز درمانی برسانید چراکه نیازمند مراقبت‌های پزشکی اورژانسی هستید:
- تورم و درد شدید
- توده‌ها، برجستگی‌ها یا سایر ناهنجاری‌های قابل‌مشاهده
- هنگامی‌که از مفصل استفاده می‌کنید صداهای ترکیدن یا خش‌خش به گوش می‌رسد
- ضعف یا ناتوانی در ایجاد وزن بر روی مفصل
- بی‌ثباتی
- مشکل در تنفس
- سرگیجه
- تب
باید بدانید که در صورت عدم توجه به علائم حاد می‌توانید آسیب جدی ورزشی ببینید. این موضوع می‌تواند جان شما را به خطر بیاندازد یا سبب از کار افتادگی کلی یا جزئی اندام یا اندام‌هایتان شود. این نوع آسیب‌ها ممکن است به جراحی و فیزیوتراپی نیاز داشته باشد.
چگونه از آسیب های ورزشی پیشگیری کنیم؟
مهمترین کاری می‌توانید برای جلوگیری از آسیب های ورزشی انجام دهید گرم کردن پیش از تمرین، سرد کردن پس از آن و کشش است. در شرایطی که ماهیچه‌ها آمادگی لازم برای ورزش را ندارند شما مستعدترین شرایط برای مصدومیت را دارید. ماهیچه‌های گرم انعطاف‌پذیرتر هستند. آن‌ها می‌توانند حرکات سریع، خم شدن ها و تکان ها را جذب کنند و احتمال آسیب را کمتر کنند.
در کنار این موضوع شما باید به موارد زیر هم توجه داشته باشید:
- از تکنیک مناسب استفاده کنید.
- تجهیزات و کفش مناسب داشته باشید.
- فعالیت را به‌آرامی از سر بگیرید ، بخشی از آن استراحت کافی بین بازی و تمرین است. اما مهم‌تر از همه، حفظ بدنی سالم، با تقویت عضلانی و کشش منظم است.
سخن آخر:
استفاده از وسایل مناسب با ورزش مدنظر، استفاده از کفش و لباس مناسب، دقت در انجام حرکات و داشتن تکنیک مناسب حرکت، پرهیز از انجام احساسی حرکات و ایجاد فشار بیش از حد، پرهیز از اورترنینگ یا تمرین اضافه به معنای عدم برنامه ریزی مناسب تمرین و استراحت و ریکاوری نشدن مناسب می‌تواند به شما آسیب جدی بزند. برای آنکه کمتر آسیب ببینید می‌توانید زیر نظر مربیان حرفه‌ای ورزش کنید و در صورت آسیب به پزشک اورتپد مراجعه نماید. در صورت نیاز پزشک شما را به فیزیوتراپ معرفی خواهد کرد.
انتهای مطلب
