معرفی قدیمی ترین بازارهای استان گلستان + عکس

به گزارش پارت نیوز؛ در این مقاله در نظر داریم تا شما را با جاذبه‌های تاریخی، گردشگری و همین‌طور بازارهای استان گلستان آشنا کنیم. در ابتدا به بازار نعل‌بندان یا بازار قدیمى گرگان که از جاذبه  و مکان‌های دیدنی گرگان محسوب می‌شود، می‌پردازیم. این بازار از نظر سبک معمارى در رده زیباترین بازارهاى شمال ایران قرار می‌گیرد. قدمت این بازار ارزشمند تاریخی به سال ۳۷۵ هجری قمری در دوره عباسیان بازمی‌گردد.

معرفی استان گلستان

استان گلستان به دليل تنوع جغرافيايي و قدمت تاريخي داراي توانمندي‌هاي گردشگري متعددی می‌باشد. همانند برج‌هاي تاريخي، مدارس قديمي، امامزاده‌ها و مقبره مشاهير، تپه‌هاي باستاني، غارها، ذخيره‌گاه‌هاي جنگلي، پارك‌هاي طبيعي و ملي، دهكده‌هاي ييلاقي، تالاب‌هاي بين‌المللي، خليج، آبشارها و چشمه‌ها و گل‌افشان‌ها داراست. همچنين وجود آيين‌ها و مراسم گوناگون آداب و فرهنگ قوميت‌هاي ساكن، استان، صنايع دستي و سوغات محلي و بازارهاي هفتگي از ديگر زمينه‌هاي جذب مسافران و گردشگران در اين استان است.

قدمت زیاد بازارهای استان گلستان تنوع چشمگیری را در انواع محصولات از دیرینه تاکنون رقم زده است. بازارها به‌صورت دائمي و هفتگي وجود دارند، نوعی بازار به نام بازار روز در این استان دایر است که در روزهای مختلفی از هفته برپا می‌شود و بازاریان محصولات غذایی تازه و یا محصولات دیگر خود را به فروش می‌رسانند.

قدیمی ترین بازارهای استان گلستان

گرگان دو بازار تاریخی دارد، که بافت تاریخی خود را حفظ کرده است و هنوز به‌عنوان یکی از بازارهای فعال محلی جنب‌و‌جوش گسترده‌ای دارد.یکی از این بازارها  بازار نعل‌بندان است و بازار دیگر در گنبد واقع شده است بازار روس‌ها نام دارد.

بازارهای استان گلستان از نظر سبک معماری و راسته‌های مربوطه یکی از زیباترین بازارهای استان گلستان و منطقه شمال ایران محسوب می‌شود. این بازار محلی برخلاف دیگر بازارهای قدیمی ایران، سرپوشیده نیست و راسته پیچ در پیچی دارد که در دو طرف آن دکان‌ها صف‌کشیده‌اند و با سقف‌های شیروانی خود یادآور باران‌های همیشگی شمال هستند. وجه ‌تمایز بازار قدیم گرگان با سایر بازارهای سنتی كشور را می‌توان روباز بودن آن بیان کرد و شاید علت این امر نوع خاص معماری یا شرایط اقلیمی آن زمان بوده است.

امروزه این بازار یکى از مراکز مهم عرضه انواع محصولات بومى و غیربومى است و محصولات صنایع‌دستی آن، به‌ویژه دست‌بافت‌های ترکمنى بسیار محبوب و مشهور هستند.

بازار نعل‌بندان در قرن چهارم احداث شده است و از گذشته‌ تاکنون قلب تپنده شهر گرگان بوده است.

کتاب احسن الطوانین درباره این بازار تاریخی نوشته است:

از قدیمی‌ترین بازارهای استان گلستان که در استرآباد واقع شده است، بازار نعل‌بندان است. از میان این بازار که در میان شهر واقع شده است، نهر آب عبور می‌کند.

اسدالله معطوفی محقق گرگانی با ذکر نوشته‌ مقدسی می‌گوید:

ازاین‌رو با توجه به نوشته مقدسی، بازارچه نعل‌بندان گرگان حداقل بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد.

اگر مرکزی مهم و تاریخی را بخواهیم برای دادوستد نام ببریم، قطعا نام بازار نعل‌بندان به میان می‌آید.

بازار نعل‌بندان در گذشته از جمله مراکز مهم دادوستد کالا، توزیع و نشر افکار و عقاید فرهنگی، اجتماعی بود و بر اثر گذشت زمان و عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تحول یافت و شکل و بافت قدیمی بازارهای استان گلستان و بافت تاریخی خود را از دست داد.

بازار نعل‌بندان چه بخش هایی دارد؟

جنوب بازار نعل‌بندان به خیابان امام خمینی محدود می‌شود و از سمت غرب نیز به محله سرچشمه می‌رسد. همانند بسیاری از بازارهای سنتی این بازار نیز از راسته‌های مختلفی تشکیل شده است. تعداد غرفه‌ها و مغازه‌ای آن به حدود ۱۵۰ تا می‌رسد.

در محدوده بازار قدیم نعل‌بندان، مدرسه محسنیه، سادات، کاروان‌سراهای حاج امین الاضرب، کاروانسرای حاج محمد تقی خان هزار جریبی، حمام درب نو و سقاخانه حضرت عباس (ع) وجود داشت که با گذشت زمان فقط اسمی از آن‌ها مانده است. از بناهای مهم و تاریخی داخل بازار نعلبندان می‌توان به حمام قاضی، مسجد جامع، تكایای قدیمی، آب‌انبار و عمارت محمدشاه اشاره کرد. در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی خیابان امام خمینی از وسط میدان رد شد و نعل‌بندان را به دو قسمت شمال و جنوب تقسیم كرد.

در حال حاضر، بازار  نعل‌بندان محصولات متنوعی از مواد خوراکی را عرضه می‌کند و هر روزه اهالی شهر، بخش اعظم مایحتاج روزانه خود را از آن می‌خرند. تره‌بارها و میوه‌فروشی‌ها هر روز سبزی‌ها و میوه‌های تازه می‌فروشند و در این میان بازار ماهی‌فروش‌ها نیز بسیار شلوغ و پویا است. این بازار به‌ویژه در روزهای نوروز رونق ویژه‌ای پیدا می‌کند و بسیاری از مردم گرگان و حتی شهرهای اطراف، آجیل سفره عید خود را از آنجا تهیه می‌کنند.

این بازار چندین راسته مختلف دارد که با فرعی‌هایی به یکدیگر متصل شده‌اند و مردم زیادی در آنجا مشغول به کسب‌و‌کار هستند. در این بازار حدود ۱۵۰ مغازه فعالیت می‌کنند. البته به این تعداد باید گاری‌هایی را نیز اضافه کنید که در بازار رفت و آمد دارند و اجناس خود را می‌فروشند. از کالاهای مهمی که در بازارهای استان گلستان عرضه می‌شود، پوشاک است؛ خصوصا بزازی‌های زیادی در قسمت آغازین بازار قرار دارند و این بازار یکی از مراکز عمده فروش پارچه محسوب می‌شود.

جایگاه بازار روز در بازارهای استان گلستان

بازار روز مردم بومي به ويژه كشاورزان و صاحبان حرف و صنايع روستايي از شهرهای مختلف در آن شركت می‌کنند و فرآورده‌ها و توليدات خود را به خريداران عرضه مي‌كنند.این بازار در شهرهای مختلف استان گرگان برپا می‌شود.

پیشینه چهارشنبه‌بازار در  بین بازارهای استان گلستان

بازارهاي هفتگي از دير باز در شهرهاي بندرتركمن و آق‌قلا داير بوده ولي امروزه در اكثر شهرهاي استان در سطح بسيار وسيع داير و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته است، بازار دائمي و قديمي گرگان به بازار «نعلبندان» معروف است و در داخل بافت قديمي شهر گرگان قرار دارد.

بيش از يك دهه از ايجاد يك بازار خودجوش محلي به نام چهارشنبه بازار در گرگان مي‌گذرد، اين بازار ابتدا به نام جمعه بازار در خيابان امام، مكان بازار سنتي گرگان توسط دستفروشاني شكل گرفت كه از فرصت تعطيلي جمعه براي عرضه كالاي خود استفاده می‌کردند. با گسترش اين بازار و ايجاد ترافيك، جمعه بازار به 30 متري گرگان‌ جديد منتقل شد و در سال‌هاي اخير با تغيير روز آن به چهارشنبه، در محل دايمي و محوطه آماده‌سازي شده توسط شهرداري در بلوار غدير استقرار يافته است.

به تدريج و با ايجاد مكان دايمي، چهارشنبه بازار گرگان مكاني براي عرضه هفتگي كالاهاي مختلف از جمله تره بار و محصولات كشاورزي شده است، كالاهاي عرضه شده در اين بازار، معمولا كالاهاي ارزان قيمت‌تر و نيازمندي‌هاي روزمره شهرونداني است كه اين بازار را مكاني براي دستيابي به مشخصه صرفه اقتصادي براي خانواده خود مي‌دانند.

بسياري از شهروندان نيز به علل اجتماعي و جذابيت‌هاي بازارهاي هفتگي بدون هدف خريد كالايي خاص به اين بازار می‌آیند و البته چه بسا كه دست پر از اين بازار خارج شوند. طيف دلال و خرده فروش در اين بازار بيشتر به چشم می‌خورد كه به اين موضوع كمتر پرداخته شده است.

عدم برپايي سازه­های ساده و سبك و قابل اطمينان براي غرفه‌هاي عرضه كالا است كه باعث زيبايي این بازار شده است. حال آن كه غرفه‌هاي دست‌ساز فروشندگان نماي ناهمگوني به اين بازار بخشيده است. صرفه نظر از توجيه اقتصادي اين كار براي شهرداري گرگان، يك معماري زيبا و به صرفه براي ايجاد غرفه‌هايي همگون، ساده و سبك، علاوه بر حل مشكل اين بازار در روزهاي باراني، مي‌تواند به‌منظور ديگري نيز استفاده شود.

از ویژگی‌های بازارهای استان گلستان که به صورت محلی برگزار می‌شود تنوع در خوراکی‌های خانگی است که شامل فروش انواع نان‌ها و شیرینی‌های محلی می‌شود؛ محصولاتی که از روستاهای اطراف آورده می‌شوند. به‌عنوان مثال از روستای مشهور زیارت که نان‌های پخته شده در تنور را برای فروش می‌آورند تا انواع ترشی‌های محلی که فوت و فن درست کردن آن‌ها را زنان می‌دانند برای فروش به عرضه می‌گذارند.

صنایع دستی نیز مانند لباس‌های محلی و پارچه‌های دستباف، همین‌طور اجناس دستبافت ترکمنی در این بازار فروخته می‌شوند. از آنجا که این استان از بیشترین تنوع فرهنگی و قومی برخوردار است، تنوع صنایع‌دستی و خوراکی‌های عرضه شده در این بازار نیز کاملا متمایزکننده‌ی بازارهای استان گلستان است.

دوشنبه بازار در استان گلستان

برای کسانی که به دنبال خرید صنایع دستی ترکمن‌ها هستند، دوشنبه بازار ترکمن را پیشنهاد می دهیم؛ بازاری در ابتدای ورودی شهر که محل عرضه انواع تولیدات صنایع دستی ترکمن هاست. در این بازار می‌توانید انواع زیورآلات ترکمن، پارچه، روسری، مانتو و بسیاری دیگر را بیابید.

بازار بندرترکمن

بازارهای استان گلستان که به‌صورت هفتگي در شهرهايي مانند بندر ترکمن و آق‌قلا برپا می‌شوند داراي پیشینه بيشتري هستند اما بازار هفتگي گرگان هم از همان ابتدا مورد استقبال شهروندان اين شهر قرار گرفت، به‌ویژه، تجارت چمداني در آن سال‌ها با تركمنستان و وجود اجناس روسي ارزان‌قیمت عرضه‌شده كه در پي گشايش مرزها و استقلال كشورهاي آسياي ميانه صورت گرفته بود و نيز بازار عرضه جانوران زنده از شاخص‌هاي جذاب اين بازار بود.

بازار آق قلا

پنجشنبه‌بازار آق‌قلا بازاری فرهنگی نیز هست که در آن می‌توان بافرهنگ مردم منطقه آق قلا و صنایع‌دستی آن‌ها آشنا شد. این اجناس شامل صنایع‌دستی و محصولات زراعی مردم محلی است.در حال حاضر پنجشنبه‌بازار آق قلا با حدود 980 غرفه از امکاناتی چون پارک کودک برخوردار است. این بازار هفتگی در خیابان کشتارگاه هر پنجشنبه فعال است و مردم اجناس خود را به فروش می‌رسانند.

انتهای مطلب