هر آنچه باید در مورد گنبد قابوس بدانید

به گزارش پارت نیوز؛ برج گنبد کاووس یرج گنبد کاووس بنایی است تاریخی که در زمان حکومت شمس‌المعالی قابوس بن وشمگیر و به دستور او ساخته شد. این برج را وی برای آرامگاه شخص خود در سال 375 هجری شمسی ساخته است. این بنا در استان گلستان و شهرستان گنبد قرار دارد. معماری خاص و پیچیده این بنا باعث شهرتش شده است.

این بتا در حقیقت بلندترین بنای آجری جهان است. ارتفاع آن 55 متر است و بر روی تپه ای ساخته شده که ارتفاعی 15 میتری دارد.

تحقیق درباره برج قابوس گنبد کاووس

این برج به دلیل شیوه ساخت و قدمت آن که سیل ها و زلزله های گوناگونی را پشت سر گذاشته مورد تحقیق خیلی از دانشمندان و توریست ها بوده است. جنگنده‌ای با نیروی ایمان در نبرد رودرروی، پادشاهی شاعر در نبرد با ابدیت، آیا آرامگاهی چنین بزرگ و مقتدر وجود دارد.

آرتور پوپ در سفرنامه خود از برج گنبد قابوس چنین یاد می کند: « در قسمت شرقی کوه های البرز و درست قبل از بیابان های گسترده آسیا شاهکاری از معماری ایران را دیدم. بنایی با شکوه که نشان از بزرگی در قد برافراشته خود داشت. این بنا گنبد قابوس نامیده می شود و آرامگاه قابوس بن وشمگیر است. برایم جالب است که برج گنبد قابوس از هر گونه نشانی از معماری اسلامی به دور است. »

ویل دورانت نیز در خصوص گنبد قابوس بیان داشته: « گرگان در قرن 10 میلادی ( مصادف می شود با دوره آل زیار در این منطقه) از سرزمین ها و آبادی های بزرگ کشور ایران محسوب می شد. امیران و روشنفکران این سرزمین نامور بودند. مانند مانند کاوووس وشمگیر چرا که ابن سینا را به دربار خود خواند. این شهر گنبدی دارد به ارتفاع 52 متر!»

دلیل ساخت برج قابوس

زمانی که به ورودی گنبد قابوس می رسید؛ این جملات را می بینید:

«بسم الله الرحمن الرحیم. هذا القصر العالی. الامیر شمس‌المَعالی. الامیر ابن الامیر. قابوس بن وُشمگیر. امر ببنائه فی حیاته. سنة سبع و تسعین و ثلثمائة قمریة. و سنة خمس و سبعین و ثلثمائة شمسیة.»

«به نام خداوند بخشنده مهربان. این کاخ باشکوه امیر شمس‌المعالی است. او امیر پسر و پسرامیر است. کاووس فرزند وشمگیر. فرمانساخت آن را در دوران زندگی خود داد. سال سیصد و نود و هفت قمری و سال سیصد و هفتاد و پنج خورشیدی»

در حقیقت گنبد قابوس به فرمان «قابوس» ساخته شد. او مشهور ترین فرمانروای ریاریان بود. در تاریخ نقل شده که قابوس فردی حکیم و دانشمند بود. هنر می دانست و هنر را دوست داشت، همچنین او را سنگ دل ، خشن و بی رحم نیز خوانده اند. بنا بر آنچه در تاریخ آمده خصلت های خوب او باعث رشد فرهنگ در سرزمینش شد و کارهای بدش باعث شورشی گشت که جان او را ستاند. مهمترین اثر دوران او گنبد قابوس است.

عکس های قدیمی میل گنبد و دلایل میل خواندن این اثر

در واقع به بناهایی مانند گنبد قابوس میل می گویند. برج هایی که برای راهنمایی کاروان ها قرار می گرفت و وظیفه اش نشان دادن راه بود. اما دلیل تفاوت برج قابوس چیست؟ این محل مقبره قابوس است.  مورخان قدیمی از جمله «ابونصر محمد عُتبی»، «ابوالفضل بيهقی»، «عبدالکریم سمعانی» و «ابن‌اسفنديار»این مکان را آرامگاه وی دانسته اند. اما تاکنون نشانی از قبر قابوس در آن یافت نشده است.

اب عمرانی در حدود 900 سال پیش در کتابش آورده که جنازه قابوس را در تابوتی که از جنس شیشه بود گذاشته بودند و آن را با زنجیری از داخل گنبد آویزان کرده بودند. اما فارغ از این موضوع شاهان فقط مقبره را محل دفنشان نمی دانستند و آن را نمادی از پیشرفت و رشد علوم مختلف در حیاطشان می دیدند. به این ترتیب عظمت سلطنتشان را نشان می دادند.

برج قابوس چند ساله است

همانطور که در کتیبه روی دیواره گنبد قابوس نوشته شده است این بنا در سال سیصد و نود و هفت  هجری قمری مصادف با سال سیصد و هفتاد و پنج هجری خورشیدی ساخته شده است.

علت انعکاس صدا در برج قابوس

این بنا از طراحی خاصی بهره می برد؛ این طراحی دلیل انعکاس صدا در برج قابوس است. با ما همراه باشید تا از شگفتی های این اثر برایتان بیشتر بگوییم.

در حقیقت پی بنا از روی زمین سفت آغاز شده و تا ارتفاع 15 میتری با آجر انجام شده است. در درون پای بست سردابی درست شده بود که پاکار تاق آن هنوز وجود دارد اما متاسفانه بر اثر کاوش های غیر اصولی کسانی که در پی گنج بودن کف این اثر از بین رفته است.

بدنه گرد بیرونی گنبد قابوس 10 دندانه دارد که زاویه 90 درجه دارند. این نمادی از ستاره ده پر است. این دندانه ها در فاصله های یکسانی از یکدیگر قرار دارند که نشان از دقت معماران آن زمان با وجود نبود امکانات اندازه گیری درست است.

بنا از بخش پای بست شروع می شود و تا زیر سقف گنبدی ادامه دارد. در میان این دندانه ها با کوهی از آجر پر شده. این دندانه ها به غیر از درب ورودی با هم ۱٫۳۴ متر فاصله دارند.

در واقع قطر داخلی گنبد کابوس به طول 9 متر و 70 سانتی متر است و قطر آن از کف ترک‌ها به بلندای ۱۴ متر و ۶۶ سانتی‌متر و بلندای قطر آن از بالای ترک‌ها یا به گفته‌ای قطر پای‌بست آن ۱۷ متر و ۶ سانتی‌متر است. در وواقع گنبد قابوس یک سازه مخروطی است و در ارتفاع 37 متری گنبد قابوس شکل مخروطی بنای برج تکمیل می شود. این موضوع علت انعکاس صدا در این گنبد است.

برج اجری گنبد

برج آجری گنبد با ارتفاع 18 متری شکلی مخروطی دارد.در بخش شرقی بنده روزنه ای ایجاد گردیده به ارتفاع یک متر و 60 سانتی مترگستره روزنه در بخش بالایی ۷۳ ، در میانه ۷۵ و در پایین ۸۰ سانتی متر است. در بخش جنوبی آن یک ورودی قرار دارد که 1 متر و نیم پهنا و 5 متر و 55 سانتی ارتفاع دارد.داخل طاق نیم گرد سردر آن مقرنسی دیده می شود. مقرنسی که ساده طراحی شده ولی زیبا است و نمادی از مقرنس سازی در معماری اسلامی است.

ممکن است این مقرنس ساده و زیبا بعدها به این اثر اضافه شده باشد.  و شاید در دوران پس از ساخت گنبد قابوس آن را مورد مرمت قرار داده باشند.

در همین زمینه  ویلسن آمریکایی به نمایندگی از دانشگاه پنسیلوانیا به ایران آمده است و به بازدید از این اثر پرداخته. او پژوهشی در خصوص این بنا داشته و در خصوص آن نوشته است: بالای در، درون نیم گرد ورودی گیلویی مقرنسی است که در گام‌های نخستین پیشرفت می‌باشد و این یکی از نمونه‌های آراستن بنا است که از پایه‌های یک معماری که پستر اهمیت پیدا کرده‌است. دو سو نگاشته کوفی، به صورت کمربندی، بدنه را آرایش کرده‌است که یک سوی آن در ۸ متری پای آن و دیگری بالا در زیر گنبد مخروطی است. گونه نوشته کوفی نگاشته‌ها ساده و آجری است و الفبای آن آرایش ندارند. برجسته و خواناست و دورادور آن‌ها قاب مستطیلی شکلی است از آجر.

میزان بازدید از گنبد قابوس در چقدر است؟

بر اساس اطلاعاتی که مدیر کل میراث فرهنگی استان گلستان بیان داشته است؛ برج گنبد قابوس دارای بیشترین گردشگر در استان گلستان است.

این برج  سالیانه نزدیک به 1 میلیون بازدید کننده دارد و پر بازدیدترین اثر تاریخی استان گلستان است.

ثبت جهانی گنبد قابوس

این بنا در همایش سی و ششم یونسکو در زمره میراث جهانی ثبت گردید.

فاصله گرگان تا گنبد قابوس

شهر گنبد از گرگان حدود 95 کیلومتر فاصله دارد. این فاصله را می توانید با سرعت میانگین 80 کیلومتر بر ساعت در حدود یک ساعت 20 دقیقه طی کنید.

در طی این مسیر چند پارک جنگلی در مسیر خود می توانید ببینید.مکان هایی که در این این مسیر می بینید جاده پارک جنگلی توسکستان، روستای قرن آباد و تورنگ تپه، فاضل آباد، علی آباد کتول، خا ببین، دلند، آزاد شهر، نگین شهر هستند که هر کدام زیبایی خاصی دارند.

فاصله تهران تا گنبد کاووس، حدودا ۵۰۰ کیلو‌متر است. برای طی این مسیر طولانی، اگر سرعت وسیله‌ی نقلیه را ۸۰ کیلو‌متر بر ساعت فرض کنیم، می‌توان تقریبا طی مدت ۶ ساعت و ۲۰ دقیقه به شهر زیبا و تاریخی گنبد کاووس رسید.

فاصله تهران تا گنبد کاووس چند کیلو‌متر است؟

اگر قصد رفتن به گنبد کاوس از تهران را دارید می توانید از 2 مسیر به هدف خود برسید. شما می توانید با خودرو از مسیری 502 کیلومتری را طی کنید. این جاده از مسیر تهران به فیروزکوه آغاز می شود. در ادامه مسیر شما از شهرهای کردکوی، گرگان، علی آباد و آزاد شهر بگذرید. بعد از آن باید به جاده شیرگاه قائمشهر رفته و به ساری بروید. از آنجا مسیری هموار و تقریبا 2 ساعته تا گرگان دارید.بعد از این شهر هم در مسیر گرگان گنبد به راه خود ادامه دهید.

جاذبه های دینی بین تهران تا گنبد کاووس

گنبد کاووس شهری است در سال 1305 و در دوران پهلوی ساخته شده است.  در واقع شهر اصلی گنبد که پایتخت قابوس بوده در حمله مغولها به ایران کاملا ویران شده و و شهر فعلی نوسط کارشناسان آلمانی با برنامه ریزی شهرسازی مدرن ساخته شده است.

روستا‌ی سنگ‌چال

بازارچه ساحلی بندر ترکمن

مجموعه‌ی تاریخی عباس‌آباد

انتهای مطلب