حضرت علی اصغر چگونه به شهادت رسید ؟ + زندگی نامه حضرت علی اصغر
علی اصغر فرزند کوچک امام حسین (ع) بود در روز عاشورا به دلیل تشنگی زیاد حضرت او را به سمت لشگر دشمن برد تا او را سیراب کنند.
به گزارش پارت نیوز؛ عبدالله بن حسین بن علی معروف به علی اصغر، فرزند شیرخوار امام حسین (ع) بود که در واقعه کربلا کشته شد. او را عبدالله رضیع نیز می نامند.
قاتل او در کتب تاریخ به نام حرمله بن کال اسدی ثبت شده است. بر اساس برخی منابع متأخر، در میان مردم مشهور است که وی شش ماهه بوده و با تیر سه شعبه کشته شده است.
فهرست
اما در منابع تاریخی و موثق چیزی در این مورد وجود ندارد. هنگام زیارت ناحیه مقدسه با عبارت «السلام علی الرضیه الصغیر» بیان شده که اشاره به حضرت علی اصغر دارد.
شیعیان آن را به عنوان باب الحوایی می پسندند. در دهه محرم معمولاً شب و روز هفتم محرم را به عزاداری علی اصغر اختصاص می دهند. مراسم همایش شیرخوارگان حسینی نیز هر ساله در اولین جمعه ماه محرم به افتخار وی برگزار می شود.
داستان حضرت علی اصغر
عبدالله فرزند امام حسین(ع) و رباب دختر عمروالقیس بود. تاریخ تولد او مشخص نیست. در مورد سن ایشان نیز در زمان شهادت اختلاف وجود دارد. اکثر منابع او را در زمان شهادت جوان و شیرخواره بدون ذکر سن می دانند. همانطور که در دانشنامه امام حسین (علیه السلام) آمده است، هیچ منبع معتبری مبنی بر شش ماهگی ایشان وجود ندارد.محققان این دایره المعارف، منشأ این شهرت را روایتی غیرقابل اعتماد از مرگ ابی محنف می دانند و می گویند در نسخه های خطی این کتاب چنین چیزی وجود ندارد.
نام حضرت علی اصغر چه بود؟
در منابع اولیه شیعه و سنی نام این کودک عبدالله است، اما در منابع متأخر شیعه به نام علی اصغر معروف است. مکتل الحسین خوارزمی و مناقب آل ابی طالب بن شهرآشوب از جمله منابع قدیمی هستند که به شهادت فرزند خردسال امام به نام علی اشاره کرده اند. برخی منابع نام کودک مرده را علی اصغر و اغلب کنیه امام سجاد (ع) «علی اوتاز» است. اما شیخ مفید لقب علی اکبر را اصغر می خواند و اکبر را لقب امام سجاد (ع) می داند. برخی منابع نام عبدالله را در فهرست فرزندان امام حسین (ع) ذکر کرده اند، اما به نحوه شهادت آن حضرت اشاره ای نکرده اند. این سؤال از تفاوت منابع متقدم و متأخر در شمارش فرزندان امام حسین (علیهالسلام) که علی نام داشتهاند، ناشی میشود. به گفته برخی علی اصغر و عبدالله دو نفر بودند و هر دو در واقعه کربلا به شهادت رسیدند.
هنگام زیارت ناحیه مقدسه با عبارت «السلام علی الرضیه الصغیر». درود بر این بچه کوچولو.امام حسین (ع)
داستان شهادت علی اصغر
روایت های مختلفی از شهادت علی اصغر گزارش شده است.
گزارش شیخ مفید
بنابر گزارش شیخ مفید، امام حسین علیه السلام جنازه قاسم فرزند امام حسن علیه السلام را با سایر شهدا برگرفت و در مقابل خیمه ای که عبدالله [علی اصغر] را نزد او آوردند، نشست و امام او را بر دامان خود نهاد. در این هنگام مردی از بنی اسد تیری زد و او را کشت. امام دست خود را [زیر گلوی کودک] گذاشت و چون پر از خون شد، آن را بر زمین ریخت و فرمود: «پروردگارا! اگر کمک بهشت را از ما گرفته اید، از آن به نفع ما استفاده کنید و انتقام ما را از این گناهکاران بگیرید. سپس آن را گرفت و با مردگان دیگر گذاشت.
گزارش طبری، خوارزمی و لهوف
در روایتی دیگر آمده است که وقتی امام حسین (علیه السلام) برای وداع با خیمه ها آمد، نوزاد خود را در آغوش گرفته بود و می بوسید که حرمله بن کل اسدی با تیر او را کشت.
گزارش نفس الحمهوم
در روایت نفس المحموم آمده است که در شب عاشورا امام (علیه السلام) به قاسم بن حسن فرمودند: وقتی دهانم از تشنگی خشک شد به خانه می آیم و آب یا شیر می خواهم و جایگزینی نیست. در آن هنگام میخواهم فرزند کوچکم را بیاورند تا از آب دهانش بنوشم و اگر بخواهم او را به دهانم بیاورم، دشمنی ستمکار تیری به گلویش میزند و خونش در دست راستم جاری میشود و دستم را به سوی آسمان بلند میکنم و میگویم: خدایا صبر و مسئولیت. خدایا صبر بده و منتظر اجر تو باشم).و آتش در گودال پشت خیمه ها می سوزد. و زمانی که تلخ ترین زمان دنیا باشد به آنها حمله خواهم کرد.
گزارش ابن جوزی
بنابر گزارش ساباط بن جوزی از هشام بن محمد کلبی، امام حسین علیه السلام با لشکریان عمر بن سعد صحبت می کرد، یکی از فرزندانش را دید که از تشنگی گریه می کرد، دستش را گرفت و گفت: ای مجلس! اگر به من رحم نمی کنی، به این نوزاد رحم کن.» مردی از سپاه کوفه گلوله او را به گلوی او زد و آن کودک را کشت، امروز در بین الحرمین کربلا محلی به نام مقام علی اصغر (علیه السلام) است که منسوب به محل شهادتش است و عده ای از زائران به این مکان مشرف می شوند.
گزارش یعقوبی
به گزارش یعقوبی، در روز عاشورا که اصحاب آن حضرت کشته شدند، از میان فرزندان آن حضرت کودکی را آوردند که تازه چشمانش را به روی حضرت باز کرده بود و امام در گوش او اذان گفت و کام او را بیرون آورد که ناگهان تیری بر گلوی آن کودک افتاد و سرش را برید. تو نزد خدا از صالح عزیزتر و محمد نزد خدا از صالح عزیزتر است.سپس آمد و او را در کنار فرزندان و برادرزاده هایش نشاند، سپس به آنها حمله کرد. در کتاب منتهی الاعمال این واقعه چنین آمده است:
سید حیدر آملی این صحنه را در شعری که در رثای علی اصغر سروده به تصویر کشیده است
و مُنعطفٍ أهوی لتقبیل طفله فَقبّل منه قبله السهمُ مَنحرا
ترجمه: خم شد تا فرزندش را ببوسد، اما تیری که در مقابلش بود گلوی او را بوسید.
این شعر مربوط به همین قسمت از وفات علی اصغر (علیه السلام) است و معمولاً توسط متدینین تلاوت می شود.
دست و پاهایش را بر اثر تیر از دست داد، پس خواست گریه کند، در عوض لبخند زد
عکس العمل امام حسین (ع) در زمان شهادت علی اصغر
پس از اصابت تیر به گلوی فرزندش، امام حسین (علیه السلام) دستش را زیر گلوی او گذاشت و چون پر از خون شد، آن را به طرف آسمان پاشید و فرمود: «هاوانا علی ما نازل بی عنه بین الله». آنچه این سختی ها را بر من آسان می کند این است که همه چیز در پیشگاه خداست.» از امام باقر(ع) نقل شده که قطره ای از خون به زمین برنگشت.
همچنین نقل شده است که امام با دیدن این واقعه گریست و فرمود: «پروردگارا! بین ما و کسانی که ما را به یاری دعوت کردند قضاوت کن.اما آنها ما را کشتند.»
به گزارش ساباط بن جوزی، در آن هنگام صدایی از بهشت شنیده شد که می گفت: «ای حسین، او را رها کن که پرستار در بهشت او را شیر می دهد».
برخی نیز می نویسند که امام پس از شهادت فرزندش خون او را به گلوی او مالید و فرمود: «به خدا سوگند تو نزد خدا از دختر صالح و پیامبر (ص) نزد خدا از صالح (ع) عزیزتر هستی. خدایا اگر امروز پیروزی خود را از ما دریغ کرده ای، آن را در کاری که برای ما بهتر است سرمایه گذاری کن.
فرازی زیارت الشهدا در روز عاشورا:
السَّلَامُ عَلَى عَبْدِاللهِ بْنِ الْحُسَیْنِ الطِّفْلِ الرَّضِیعِ الْمَرْمِیِّ الصَّرِیعِ الْمُتَشَحِّطِ دَماً الْمُصَعَّدِ دَمُهُ فِی السَّمَاءِ الْمَذْبُوحِ بِالسَّهْمِ فِی حَجْرِ أَبِیهِ لَعَنَ الله رَامِیَهُ حَرْمَلَهَ بْنَ کَاهِلٍ الْأَسَدِیَّ وَ ذَوِیهِ
درود بر عبدالله بن حسین، طفلی که گلوله خورد و غرق در خون به زمین افتاد و خونش به آسمان بلند شد و با تیری که در آغوش پدرش بود کشته شد. خداوند حرمله بن کل اسدی و همدستانش تیرانداز و پژمرده او را لعنت کند.
ابن طاوس، اقبال العمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴.قاتل
در برخی منابع مردی از بنی اسد به عنوان قاتل علی اصغر بدون ذکر نام معرفی شده است. اما در برخی منابع حرلمه بن خل اسدی را به قاتل او می شناسند. در زیارت الشهدا نیز حرمله به عنوان قاتل علی اصغر نفرین شده است. قتل او را نیز به هانی بن طبایت حضرمی نسبت می دهند. کتاب اقبال الامل به معرفی هانی قاتل عبدالله بن امیرالمومنین می پردازد.
حضرت علی اصغر چگونه به شهادت رسید
محمد مهدی اشتهاردی در کتاب سوگنامه آل محمد (ص) بر اساس کتاب منهاج النومو از حرمله نقل می کند که سه تیر شعبه را به کربلا آورد و یکی از آنها به گلوی فرزند خردسال امام حسین (علیه السلام) اصابت کرد.
مؤلفان دائرهالمعارف امام حسین، سخنان نقل شده از هارلم را نقل قول های غیر قابل اعتماد می دانند. چنانکه در کتاب «مقتل جامع سیدالشهداء» شهادت علی اصغر با تیر سه گانه را بر اثر گزارش شهادت های بعدی مانند «تذکره الشهداء» و «کریبت احمر» می دانند. اما امروزه در منابر و مجالس روضه به شهادت علی اصغر بر اثر اصابت تیر سه تایی اشاره می شود.
محل شهادت حضرت علی اصغر
درباره نحوه دفن علی اصغر در منابع اختلاف است. در برخی منابع آمده است که امام حسین (ع) با شمشیر قبری حفر کرد و او را دفن کرد.اما برخی از مورخان می نویسند که امام (علیه السلام) قنداقه خونین او را به زینب (علیها السلام) داد.
برخی نیز می نویسند که او پیکر او را در کنار پیکر سایر شهدای خانواده اش قرار داده است. برخی معتقدند وی در کنار سایر شهدای کربلا به خاک سپرده شده است و برخی معتقدند بر سینه امام حسین (ع) دفن شده است.
حتی برخی از مورخان نقل می کنند که امام پس از شهادت علی اصغر بر پیکر او نماز گزارد و سپس او را به خاک سپرد.
عزاداری شیعیان برای حضرت علی اصغر
شیعیان علی اصغر را باب الحوایی می دانند و برخی از مساجد و حسینه ها و هیئت های عزاداری خود را به نام او نام گذاری می کنند. شب هفتم محرم را به او اختصاص داده اند و در آن شب با محوریت او به عزاداری و عزاداری می پردازند. گفته می شود مزار او به عنوان یکی از دردناک ترین زیارتگاه های عاشورا شناخته می شود. همچنین در برخی مناطق شیعیان تعزیه علی اصغر را در دهه محرم به نمایش می گذارند. در این آیین گهواره را با پارچه سبز تزئین می کنند تا نماد جوانی و کودکی او باشد.
همه ساله به مناسبت بزرگداشت علی اصغر(ع)، همایش شیرخوارگان حسینی در اولین جمعه ماه محرم توسط مجمع جهانی بزرگداشت حضرت علی اصغر(ع) برگزار می شود.